Emerytura
Informacje zgodne ze stanem prawnym na dzień: 2023-10-11
Emerytura
Zgodnie z regulacjami unijnymi można ubiegać się o emeryturę w instytucji ubezpieczeniowej danego państwa po roku pracy w tym państwie. Jeżeli więc pracowaliśmy w Wielkiej Brytanii co najmniej rok, możemy zwrócić się do brytyjskiej instytucji ubezpieczeniowej (Department for Work and Pensions) o wyliczenie emerytury.
Aktualne informacje o przepisach prawa dotyczących koordynacji zabezpieczenia społecznego obowiązujących w relacjach Wielka Brytania - Unia Europejska po zakończeniu z dniem 31 grudnia 2020 r. okresu przejściowego, znajdują się na stronie internetowej brexit.gov.pl.
Warto wiedzieć
System emerytalny w Wielkiej Brytanii przewiduje następujące rodzaje emerytur: emeryturę państwową (State Pension), emeryturę prywatną (Personal Pension) oraz emeryturę, która wypłacana jest w ramach programów emerytalnych prowadzonych przez pracodawców (Company lub Occupational Pension).
Emerytura państwowa dzieli się z kolei na emeryturę podstawową (basic State Pension) i emeryturę dodatkową (Additional State Pension). Basic State Pension jest wypłacana każdemu, kto osiągnie wymagany wiek emerytalny i wykaże odpowiedni staż pracy, natomiast Additional State Pension wypłacana jest w wysokości zależnej od dochodów osiąganych przez daną osobę i wysokości składek na ubezpieczenie społeczne. Nie każdy może być uprawniony do otrzymania tej części emerytury. W szczególności nie mogą liczyć na Additional State Pension osoby prowadzące działalność na zasadzie samozatrudnienia (składki opłacane przez te osoby nie zasilają funduszu, z którego wypłacana jest ta emerytura).
Obecnie mężczyźni, urodzeni 6 kwietnia 1951 roku lub później oraz kobiety urodzone 6 kwietnia 1953 roku lub później, mogą ubiegać się o nową emeryturę państwową (new State Pension). Osoby, które osiągną wiek emerytalny 6 kwietnia 2016 roku lub później, nie uzyskają prawa do emerytury dodatkowej, zamiast tego przysługiwać im będzie prawo do nowej emerytury państwowej.
Warunki nabycia uprawnień do brytyjskiej emerytury
Prawo do pełnej brytyjskiej State Pension nabywa się po osiągnięciu wieku emerytalnego. Od 6 kwietnia 2016 r. w Wielkiej Brytanii obowiązują nowe przepisy regulujące sposób obliczania wieku emerytalnego. Zgodnie z wcześniej obowiązującymi zasadami wiek emerytalny wynosił 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet. Aby ustalić wiek emerytalny danej osoby, zgodnie z nowymi przepisami, można skorzystać z kalkulatora zamieszczonego na stronie GOV.uk.
Kolejnym warunkiem otrzymania emerytury państwowej jest wypracowanie odpowiedniego stażu pracy, tj. odpowiedniej liczby przepracowanych lat podatkowych. Pod uwagę są brane przy tym jedynie lata podatkowe, w których opłacane były składki na ubezpieczenie społeczne w określonej minimalnej wysokości.
Jeżeli w danym roku składki opłacane były w mniejszej niż wymagana wysokości, możliwe jest dokonanie stosownej dopłaty, tak aby dany rok zaliczony został do stażu pracy wymaganego do nabycie prawa do emerytury.
Warto wiedzieć
Jeśli chodzi o wymagany staż pracy, to dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny 6 kwietnia 2010 r. lub osiągną go po tej dacie, minimalny staż pracy wymagany do nabycia uprawnienia do pełnej basic State Pension wynosi 30 lat. Wcześniej wymagany staż pracy wynosił 39 lat dla kobiet i 44 lata dla mężczyzn.
Z kolei zgodnie z nowymi przepisami bezwzględnie wymagane jest opłacanie składek przez co najmniej 10 lat, aby móc ubiegać się o przyznanie nowej State Pension - dotyczy to osób, które osiągnęły wiek emerytalny 6 kwietnia 2016 roku lub później.
W przypadku osób, które nie przepracowały 10 lat w Wielkiej Brytanii, ale pracowały w innych krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Szwajcarii oraz krajach, z którymi Wielka Brytania podpisała umowy o koordynacji świadczeń, lata odprowadzania składek sumuje się, a emerytura z Wielkiej Brytanii wypłacana jest w wysokości proporcjonalnej do ilości lat przepracowanych w tym kraju.
Wiek emerytalny kwalifikujący do emerytury państwowej możemy sprawdzić na stronie https://www.gov.uk/state-pension-age gdzie znajduje się specjalny kalkulator.
Wysokość emerytur w Wielkiej Brytanii
Obecnie wysokość basic State Pension wynosi 141,85 funtów tygodniowo. Wysokość Additional State Pension uzależniona jest od indywidualnych dochodów i wysokości składek odprowadzanych na ubezpieczenia społeczne. Z kolei wysokość pełnej nowej State Pension na rok 2022/23 wynosi obecnie 185,15 funtów tygodniowo.
Wysokość emerytur Personal Pension oraz Occupational Pension zależy przede wszystkim od sumy składek, które odprowadzone zostały do danego funduszu. Szczegółowe warunki wypłaty tych emerytur określają umowy będące podstawą funkcjonowaniu danego programu.
O zasadach zaliczania okresów ubezpieczenia za granicą dla celów emerytalno-rentowych w Polsce piszemy w Powrotniku.
Wniosek o emeryturę
Wniosek o wypłatę emerytury należy składać co do zasady w kraju miejsca zamieszkania.
Osoba, która pracowała jakiś czas w Wielkiej Brytanii, a następnie na stałe zamieszkała w Polsce, będzie mogła złożyć wniosek o wypłatę brytyjskiej emerytury w ZUS. Właściwą jednostką jest następujący oddział:
Oddział ZUS w Gdańsku
Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych
ul. Chmielna 27/33
80-748 Gdańsk
Numer telefonu do Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS (COT): (22) 560 16 00 - koszt połączenia wg umowy klienta z operatorem telekomunikacyjnym.
Składając wniosek o emeryturę, należy załączyć wszelkie informacje dotyczące przebiegu kariery zawodowej w państwach UE. W przypadku pracy w Wielkiej Brytanii będą to w szczególności payslipy, druki P60 i P45.
Warto wiedzieć
Do wszczęcia postępowania o przyznanie prawa do świadczeń emerytalno-rentowych przez ZUS wystarczy znać numer swojego brytyjskiego ubezpieczenia. W sytuacji nieuznania przez brytyjską instytucję ubezpieczeniową jakichkolwiek okresów ubezpieczenia, przydatne będą wszelkie dokumenty potwierdzające okresy pracy i ubezpieczenia, w szczególności payslipy oraz dokumenty P60 i P45.
Po zakończeniu postępowania ZUS przekaże osobie wnioskującej o emeryturę zbiorcze zestawienie wszystkich decyzji wydanych przez instytucje ubezpieczeniowe krajów, w których osoba ta pracowała. Od decyzji tych można się odwołać w terminie, o którym poinformuje zainteresowaną osobę ZUS.
Wypłata emerytury państwowej za granicą
Możesz ubiegać się o emeryturę państwową za granicą, jeśli opłaciłeś wystarczającą ilość składek na ubezpieczenie społeczne w Wielkiej Brytanii.
Informacje nt. ubiegania się o brytyjską emeryturę podczas przebywania w Polsce znajdziesz na stronie Gov.uk
Aktualizacja: MSZ - Wydział Organizacyjny, Departament Konsularny
Wszystkie treści i materiały zamieszczane na portalu www.powroty.gov.pl, opracowywane przez grupę redakcyjną, mają charakter informacyjny. Redakcja portalu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były rzetelne i wiarygodne. Nie stanowią one wiążącej interpretacji przepisów prawnych.
W przypadku treści aktualizowanych przez współpracujących z serwisem powroty.gov.pl ekspertów z ministerstw i innych publicznych instytucji odpowiedzialność za przekazane informacje ponoszą ww. instytucje.
Więcej informacji