Powrót z emigracji. Jak namówić dziecko do mówienia po polsku? Praktyczne porady. - Powroty.gov.pl

Dla wielu dzieci język polski może wydawać się trudniejszy lub mniej naturalny niż język, którym posługują się z rówieśnikami za granicą. Aby zachęcić je do mówienia po polsku, warto stworzyć w domu atmosferę, która promuje ten język, bez wywierania presji. Rodzice mogą zacząć od mówienia po polsku do dziecka na co dzień, stopniowo wprowadzając coraz więcej polskich słów i zdań w różnych kontekstach. Przydatne jest także stosowanie zasady „jedno miejsce - jeden język”, na przykład używając tylko polskiego podczas wspólnych posiłków czy rozmów wieczornych. Warto wprowadzić tę zasadę już od najmłodszych lat dziecka.

Wprowadź polskie bajki i książki

Dzieci uwielbiają poznawać nowe historie i bohaterów. Regularne czytanie książek po polsku lub oglądanie polskich bajek nie tylko rozwija słownictwo, ale również buduje pozytywną relację z językiem. Wybieraj książki i bajki dopasowane do wieku dziecka, tak by mogło ono w pełni zrozumieć ich treść i czerpać z nich przyjemność. Dzięki temu język polski przestaje być dla dziecka tylko obowiązkiem, a staje się naturalną częścią jego codzienności.

Bądź cierpliwy i konsekwentny

Nie wszystkie dzieci od razu chętnie podejmą się mówienia po polsku, zwłaszcza jeśli nie czują się pewnie w tym języku. W takich sytuacjach cierpliwość i konsekwencja ze strony rodziców są kluczowe. Ważne jest, aby nie wymuszać na dziecku mówienia po polsku, ale jednocześnie nie poddawać się, jeśli początkowo pojawią się opory. Przy każdej okazji warto chwalić dziecko za próby posługiwania się polskim, nawet jeśli pojawiają się błędy. Stopniowe wprowadzanie coraz bardziej skomplikowanych zwrotów i zachęcanie do ich używania pomoże dziecku zbudować pewność siebie w posługiwaniu się nowym językiem.

Organizuj kontakty z rówieśnikami mówiącymi po polsku

Dzieci najlepiej uczą się języka przez zabawę i interakcje z rówieśnikami. Warto zatem nawiązać kontakty z innymi rodzinami powracającymi z emigracji lub z rodzinami, w których dzieci również mówią po polsku. Czas spędzony na wspólnej zabawie w gronie polskojęzycznych dzieci stwarza naturalne środowisko językowe i ułatwia dziecku oswojenie się z językiem w sposób bardziej spontaniczny. Można też pomyśleć o zajęciach dodatkowych w języku polskim – na przykład warsztatach plastycznych czy sportowych prowadzonych po polsku.  Za granicą świetnym rozwiązaniem są sobotnie polskie szkoły, w których dzieci Polaków poszerzają wiedzę na temat naszego kraju.

Otwórz się na dwujęzyczność

Nie każde dziecko po powrocie z emigracji będzie od razu swobodnie mówić po polsku. Dwujęzyczność to naturalny proces, który wymaga czasu i zaangażowania. Pozwól dziecku korzystać z obu języków, nie oczekując, że całkowicie zrezygnuje z używania języka, którym wcześniej posługiwało się na co dzień. Dwujęzyczność daje wiele korzyści, wspiera rozwój intelektualny, a także wzmacnia więzi kulturowe z krajem ojczystym i z krajem, w którym dziecko wcześniej mieszkało. Pozwalając dziecku swobodnie poruszać się między dwoma językami, rodzice ułatwiają mu płynne przejście do polskiego i zapewniają większy komfort w codziennych sytuacjach.

Angażuj dziecko w życie rodzinne w Polsce

Pomocne może być także angażowanie dziecka w rodzinne sprawy, tradycje i rytuały, które wymagają znajomości języka polskiego. Wspólne gotowanie tradycyjnych potraw, uczestniczenie w uroczystościach czy wycieczkach po Polsce wzmacnia więź dziecka z krajem i językiem. Takie doświadczenia stają się dla dziecka motywacją do nauki języka, bo stwarza mu to okazję do pogłębiania relacji z rodziną, odkrywania korzeni i zdobywania nowych wspomnień, które zapiszą się w jego pamięci jako przyjemne i wartościowe.

Wykorzystaj nowe technologie

W dobie Internetu można łatwo znaleźć aplikacje edukacyjne, kursy online i materiały multimedialne po polsku. Istnieje wiele programów przeznaczonych dla dzieci, które pomagają w nauce języka polskiego poprzez zabawę i interaktywne zadania. Dobrym pomysłem może być wprowadzenie dziecku gier edukacyjnych czy aplikacji do nauki języka, które ułatwią przyswajanie nowych słów i konstrukcji gramatycznych. Takie nowoczesne narzędzia nie tylko dostosowane są do potrzeb młodszych użytkowników, ale również stanowią alternatywę dla tradycyjnych metod nauki.

Powrót z emigracji i proces adaptacji dziecka do życia w Polsce może być wyzwaniem, ale przy odpowiednim podejściu i wsparciu, jest to także czas na budowanie nowych doświadczeń i umiejętności. Kluczem do sukcesu jest stworzenie dziecku możliwości codziennego kontaktu z językiem polskim w sposób naturalny i przyjemny. Przez cierpliwość, konsekwencję oraz dostosowanie metod do wieku i potrzeb dziecka, rodzice mogą skutecznie zachęcić je do mówienia po polsku, nie wywierając przy tym presji.

Katarzyna Tymińska (Powroty.gov.pl)

Źródło:

Białek, M. (2017). Emigracja a dwujęzyczność dzieci: Problemy i rozwiązania. Psychologia Rozwoju, 25(2), 87-103.

Lewandowska, M. (2015). Wielojęzyczność w kontekście migracyjnym: Jak wspierać rozwój językowy dzieci polonijnych? Studia Edukacyjne, 35, 127-143.

Baker, C. (2011). Foundations of Bilingual Education and Bilingualism (5th ed.). Bristol: Multilingual Matters.

Hoff, E. (2018). Bilingual Development in Children of Immigrant Families. Child Development Perspectives, 12(2), 80–86.