Jaka jest procedura ubiegania się o rentę po pracy w Irlandii i w Polsce? - Praca

Ostatnia aktualizacja: 05.12.2025 r. (ZUS)

Stosunki w dziedzinie zabezpieczenia społecznego między Polską i Irlandią regulują postanowienia rozporządzeń unijnych o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego ^[1].

Zgodnie z postanowieniami ww. rozporządzeń unijnych osoba, która utraciła możliwość wykonywania pracy ze względu na stan zdrowia i która podlegała ubezpieczeniom w więcej niż jednym państwie członkowskich np.: w Polsce i w Irlandii, może ubiegać się o świadczenia rentowe z każdego z tych państw. Każde z państw zobowiązane jest do ponoszenia skutków finansowych za okresy ubezpieczenia przebyte przez ubezpieczonego na własnym terytorium. Przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy każde z państw uwzględnia – zgodnie z przepisami ww. rozporządzeń unijnych - okresy ubezpieczenia oraz inne okoliczności zaistniałe na terytorium innych państw członkowskich UE.

Prawo do polskiej renty z tytułu niezdolności do pracy
Zgodnie z ustawodawstwem polskim ^[2] prawo do polskiej renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobie, która spełnia łącznie następujące warunki:

• jest niezdolna do pracy (ustalenia, czy wnioskodawca jest niezdolny do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS na podstawie polskich przepisów),
• ma wymagany staż ubezpieczeniowy (okres składkowy i nieskładkowy),
• niezdolność do pracy powstała w trakcie któregoś z okresów wymaganych w polskich przepisach albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Może być to m.in. okres ubezpieczenia (np. zatrudnienia w ramach umowy o pracę lub umowy zlecenia, prowadzenia własnej firmy), okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych albo zasiłku chorobowego,
• nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

• 1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;
• 2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;
• 3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;
• 4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;
• 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Wymagany okres składkowy i nieskładkowy powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Dodatkowo, jeżeli ubezpieczony nie osiągnął wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

W przypadku, gdy w ostatnim dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku lub przed powstaniem niezdolności do pracy wnioskodawca nie posiada wymaganego okresu ubezpieczenia w Polsce, dla celów ustalenia prawa do świadczenia ZUS uwzględni okresy pracy w Irlandii - zgodnie z postanowieniami ww. rozporządzeń unijnych. Podstawą do uwzględnienia zagranicznych okresów będzie zaświadczenie wystawione przez irlandzką instytucję ubezpieczeniową.

Prawo do irlandzkiej renty z tytułu niezdolności do pracy
Z tytułu okresów ubezpieczenia przebytych w Irlandii można ubiegać się o irlandzką rentę z tytułu niezdolności do pracy. Prawo do zagranicznego świadczenia irlandzka instytucja  ubezpieczeniowa ustali na podstawie ustawodawstwa wewnętrznego.

Renta w Irlandii przyznawana jest osobom, które są niezdolne do pracy od 12 miesięcy oraz prognozuje się, iż będą niezdolne do pracy przez kolejnych 12 miesięcy. Może też zostać przyznana osobom, które uznano za trwale niezdolne do pracy. Aby uzyskać prawo do renty inwalidzkiej, należy wykazywać się co najmniej 260 opłaconymi składkami PRSI w odpowiedniej wysokości od momentu przystąpienia do ubezpieczenia, oraz co najmniej 48 tygodniowymi składkami PRSI opłaconymi lub kredytowanymi w danym roku składkowym.

Wysokość świadczenia jest uzależniona od wieku. Świadczenie może być pobierane do osiągnięcia przez daną osobę 66 lat. Wówczas podstawa świadczenia ulegnie zmianie, w jego miejsce otrzymywana będzie emerytura. Jeżeli zajdzie taka potrzeba instytucja irlandzka również dla celów ustalenia prawa do świadczenia uwzględni okresy pracy w Polsce lub innych państwach członkowskim UE/EOG.

Złożenie wniosku
Nie ma konieczności składania dwóch wniosków o rentę (odrębnie w Polsce i w Irlandii).
Jeżeli wnioskodawca aktualnie mieszka w Polsce - wniosek o polską i irlandzką rentę z tytułu niezdolności do pracy może złożyć w jednostce ZUS najbliższej swojego miejsca zamieszkania. Jednostka ta przekaże wniosek do Oddziału ZUS w Lublinie, który jest właściwy w sprawach emerytalno-rentowych podlegających koordynacji w relacjach polsko-irlandzkich.

Oddział ZUS w Lublinie przekaże wniosek o irlandzkie świadczenie do właściwej zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej w celu jego rozpatrzenia.

Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy należy złożyć na polskim formularzu (formularz ERN) wraz z załącznikiem do wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy dla osób, które ubiegają się o rentę inwalidzką z zagranicznej instytucji państw UE/EFTA (formularz ERZ). Do wniosku należy dołączyć unijny formularz E207 „Informacje dotyczące przebiegu ubezpieczenia osoby ubezpieczonej”, w którym należy wskazać wszystkie okresy zatrudnienia.
Do wniosku o polską rentę z tytułu niezdolności do pracy należy dołączyć dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia w Polsce - chyba, że wcześniej złożone zostały do wniosku o kapitał początkowy:

• dokumenty, które potwierdzają staż ubezpieczeniowy w Polsce: świadectwa pracy, zaświadczenia pracodawców lub legitymacje ubezpieczeniowe (gdy jest w nich wpis o okresach zatrudnienia), zaświadczenia np. z urzędu pracy, książeczkę wojskową, zaświadczenie z uczelni lub dyplom, w którym jest informacja o ukończeniu studiów oraz programowym czasie trwania nauki,
• dokumenty, które potwierdzają wysokość wynagrodzenia: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, wydane przez pracodawcę, który opłacał za składki na ubezpieczenie społeczne (druk Rp-7), lub następcę pracodawcy albo legitymację ubezpieczeniową z wpisami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, dowody zastępcze (np. kserokopie dokumentów wydane przez archiwa lub inne jednostki, które przechowują dokumenty zlikwidowanych zakładów pracy),
• dokumentację medyczną potwierdzającą stan zdrowia (zarówno wystawioną przez polskich jak i zagranicznych lekarzy w oryginalnej wersji językowej - bez tłumaczenia).

Do wniosku o zagraniczne świadczenie należy dołączyć wszystkie posiadane dokumenty i informacje dotyczące irlandzkich okresów ubezpieczenia np. numer zagranicznego ubezpieczenia. 
Jeżeli dokumentacja medyczna dostarczona przez wnioskodawcę i przekazana przez ZUS do Irlandii będzie niewystarczająca dla instytucji irlandzkiej do wydania decyzji, instytucja ta może zlecić ZUS przeprowadzenie dodatkowych badań lekarskich.

^[1] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
^[2] Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631)