Ostatnia aktualizacja: 05.12.2025 r. (ZUS)

Pracodawca w Niemczech nie wydał mi świadectwa pracy. Czy i jaki inny dokument mogę przedstawić w ZUS jako dowód zakończenia zatrudnienia w celu odwieszenia polskiej emerytury?

Konieczność udokumentowania rozwiązania stosunku pracy wynika z art. 103a ustawy emerytalnej ^[1]. Zgodnie z tym artykułem prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.

W Niemczech najważniejszym dokumentem, który potwierdza doświadczenie zawodowe, jest niemieckie świadectwo pracy, znane jako „Arbeitszeugnis”. Zgodnie z niemieckim prawem, każdy pracownik ma prawo żądać wydania tego dokumentu po zakończeniu zatrudnienia.
Jeżeli mimo obowiązków pracodawcy emeryt nie otrzymał świadectwa pracy,  może złożyć w ZUS oświadczenie o zakończeniu stosunku pracy w określonej dacie i o braku możliwości uzyskania formalnego dokumentu. Po otrzymaniu oświadczenia, ZUS wystąpi do niemieckiej instytucji ubezpieczeniowej o weryfikację danych z oświadczenia w oparciu o rejestry krajowe.

^[1] Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631).