Powrót

500 plus a przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-06-13

Od początku okresu świadczeniowego 2022/2023, tj. od dnia 1 czerwca 2022 r., zaszła istotna zmiana, dotycząca wypłaty świadczenia wychowawczego przyznawanego w związku z zastosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Na podstawie przepisów krajowych, po spełnieniu warunków, świadczenie przyznawane będzie w pełnej wysokości, niezależnie od wyznaczonego przepisami unijnymi państwa pierwszeństwa.

 

Przepisy o koordynacji stosuje się w przypadku, kiedy wnioskodawca lub drugi rodzic dziecka mieszka lub pracuje, albo pobiera świadczenie, takie jak np. emerytura, renta, czy zasiłek dla bezrobotnych w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegii, Islandii i Liechtensteinie), Szwajcarii lub w niektórych przypadkach Wielkiej Brytanii. Wnioskodawca ma wówczas obowiązek wykazać powyższe informacje we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego. Brak wykazania powyższych danych może skutkować uznaniem przyznanego wcześniej świadczenia za nienależnie pobrane. Ustaleniem czy i w jakim okresie w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego zajmują się urzędy wojewódzkie. 

Jeżeli ze złożonego do ZUS wniosku wynika, że może on podlegać koordynacji unijnej, po przyznaniu prawa do świadczenia wychowawczego, wniosek wraz z dokumentacją jest przekazywany przez ZUS do urzędu wojewódzkiego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, w celu prowadzenia wymiany informacji z instytucją zagraniczną, w tym poinformowania o przyznanym w Polsce w pełnej wysokości świadczeniu. Wnioskodawca również ma obowiązek poinformować instytucję zagraniczną o wszelkich zmianach sytuacji rodzinnej, osobistej lub zawodowej, które mają wpływ na prawo do świadczeń zagranicznych, w tym o przyznanym w Polsce świadczeniu.

Instytucje zagraniczne, właściwe do wypłaty świadczeń dla dzieci, zostały poinformowane o nowych zasadach przyznawania świadczenia wychowawczego w Polsce. Świadczenie przyznawane jest w pełnej wysokości, niezależnie od państwa pierwszeństwa, określonego w przepisach unijnych. Ostateczna decyzja o ustaleniu prawa i wysokości świadczeń zagranicznych należy do instytucji przyznających uprawnienia.

 

Przykład:

Ojciec dziecka zatrudniony jest na terytorium Niemiec, a matka dziecka jest osobą nieaktywną zawodowo w Polsce, nieobjętą z innego tytułu ubezpieczeniem społecznym. Matka zamieszkuje w Polsce wraz z dzieckiem. Rodzice dziecka pobierają niemieckie świadczenie rodzinne - Kindergeld. Po stronie niemieckiej leży pierwszeństwo do wypłaty świadczeń, jednakże w Polsce, po nowelizacji ustawy, może być przyznane prawo do świadczenia wychowawczego, do którego uprawniony jest rodzic dziecka niezależnie od ustalonego pierwszeństwa do wypłaty świadczeń. O przyznanym w Polsce świadczeniu urząd wojewódzki poinformuje instytucję zagraniczną, jednakże obowiązek ten spoczywa również na rodzicu. Od decyzji instytucji niemieckiej zależy wysokość świadczenia Kindergeld.

Więcej informacji: https://powroty.gov.pl/-/swiadczenie-wychowawcze-rodzina-500-plu-1