Zagrożenia związane z powrotem do kraju

Najważniejszym działaniem w przypadku podjęcia decyzji o powrocie do kraju powinna być profilaktyka i zadbanie o własne bezpieczeństwo mające do minimum zredukować poziom negatywnego stresu. Otwarta rozmowa o uczuciach i  przemyśleniach z ważnymi dla nas osobami, szukanie porady i pomocy u specjalistów określonych dziedzin powinny stać się nawykiem.

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na poziom stresu jest brak przygotowania do powrotu do Polski. Jego konsekwencją są często przykre i bolesne doświadczenia. Podjęcie odpowiedzialnej i racjonalnej decyzji powinno opierać się na własnych przemyśleniach, dyskusjach z ważnymi dla nas osobami oraz przygotowaniu socjalnym, zawodowym i logistycznym.

W tym celu pomocne mogą się okazać uporządkowanie i systematyczność w przygotowaniach, wypisanie czynników przemawiających za i przeciw, kontakt z rodziną i bliskimi oraz realne wyobrażenie tego, czego możemy się spodziewać.

Otwarta i szczera rozmowa, uzyskanie wsparcia i zrozumienia stanowią równie ważne doświadczenia istotne podczas podejmowania decyzji i pozytywnie wpływa na poczucie wartości i bezpieczeństwa.

Czynniki wpływające negatywnie na zdrowie psychiczne

Oto kilka z całej gamy czynników, które mają bezpośredni i zasadniczy wpływ na zdrowie psychiczne. Najważniejsze z nich to:

• Rozłąka z rodziną, dziećmi, znajomymi oraz brak poczucia wsparcia i zrozumienia z ich strony mogą być przyczyną obniżonego nastroju, przygnębienia, poczucia wyobcowania
  i izolacji. Z drugiej strony wywieranie przez rodzinę presji i chęć spełnienia jej oczekiwań dotyczących chociażby dużych zarobków tworzą znaczne obciążenie psychiczne, co skutkuje nakładaniem na siebie dodatkowych obowiązków i braniem odpowiedzialności nie tylko za własne życie, lecz także za życie innych. W tym przypadku na problemy osobiste nakłada się finansowa odpowiedzialność.
• Poczucie samotności. Jest ono spokrewnione z rozłąką z osobami ważnymi dla danej osoby i dotyczy trudności lub braku
  w nawiązywaniu i utrzymywaniu zadowalających kontaktów interpersonalnych na płaszczyźnie prywatnej. W dobie Internetu
  i telefonów komórkowych problem samotności mógłby się wydawać marginalny i niewarty zwracania uwagi, jednak w dużej mierze stanowi on jeden ze znaczących czynników wpływających na zdrowie psychiczne.

Zaburzenia lękowe

Najczęściej spotykaną odpowiedzią na wymienione czynniki stanowią zaburzenia lękowe i zaburzenia nastroju oraz uzależnienia. Połączone są z poziomem napięcia psychicznego związanego z odczuwanym zagrożeniem. Mogą dotyczyć zarówno niesprecyzowanego lęku uogólnionego, jak i lęku przed czymś, co jesteśmy w stanie precyzyjnie wyartykułować (np. fobie). Wyróżnia się trzy kategorie fobii.

1. Fobie specyficzne, w których odczuwany lęk może dotyczyć zwierząt (np. pająków) lub elementów krajobrazu (np. zbiornika wodnego). W tych przypadkach poszczególny przedmiot, myśl o nim lub próba wyobrażenia powoduje uczucie silnego lęku niewspółmiernego do rzeczywistej sytuacji i zagrożenia.
2. Fobie społeczne. W ich przypadku lęk dotyczy oceny ze strony innych ludzi. Może mieć ogólny charakter, w którym odczuwany lęk dotyczy większości relacji interpersonalnych, lub może być specyficzny, czyli dotyczący konkretnych sytuacji (np. wystąpień publicznych).
3. Agorafobie. Odczuwany lęk dotyczy w tym przypadku „lęku przed wyobrażonym atakiem lęku” w miejscu, z którego trudno będzie się wydostać (np. samolot).

Każde z wymienionych zaburzeń lękowych ma swoisty i indywidualny wpływ na konkretne osoby, a o jego powstaniu decydują zarówno stopień ich nasilenia, jak i czas doświadczania. W przypadku poważnych zaburzeń lękowych niezbędna może się okazać pomoc psychoterapeutyczna, która na podstawie przeprowadzanych badań odnosi na tym polu duże sukcesy.

Depresja

Depresja to stan przygnębienia, smutku i braku wiary we własne możliwości. Charakteryzuje się utratą motywacji i pesymistycznym postrzeganiem rzeczywistości. Poziom jej napięcia i czas utrzymywania wskazuje na jej wielkość. Depresja może dotknąć każdego z nas i w uzasadnionych przypadkach jest naturalną formą odczuwania i radzenia sobie z rzeczywistymi zdarzeniami. Przykładem może być poważny konflikt rodzinny lub śmierć bliskiej osoby. W każdym przypadku jednak czas jej trwania oraz natężenie powinno mieć racjonalne podstawy.

Podobnie jak z zaburzeniami lękowymi, w poważnych przypadkach depresji niezbędna może się okazać pomoc psychoterapeutyczna, która w indywidualnych przypadkach może lub powinna być wspierana farmakologicznie.

Jeśli będziesz jednak potrzebować fachowej pomocy, szukaj jej w zakładach opieki zdrowotnej oraz prywatnych gabinetach psychoterapeutycznych. Podstawowa diagnoza należy również do lekarza pierwszego kontaktu, który powinien skierować po opinię i diagnozę do lekarza psychiatry. Do niego z kolei można zgłosić się bez skierowania. Jeśli psychiatra nie jest psychoterapeutą, terapia będzie oparta na farmakoterapii (leczenie przy użyciu leków).

Uzależnienie

Uzależnienie stanowi nabytą i silną potrzebę zażywania specyficznej substancji lub wykonywania określonej czynności. Jest pojęciem bardzo szerokim i może dotyczyć praktycznie każdej sfery naszego życia. Sposób terapii jest również specyficzny i skupia się wokół mechanizmów charakterystycznych dla uzależnień. Podobnie jednak jak w przypadku depresji, bardzo ważne jest zrozumienie i wsparcie ze strony bliskich osób. Jedną z najbardziej skutecznych form pomocy osobom uzależnionym jest terapia uzależnień oraz samopomoc oparta na grupach terapeutycznych oraz grupach wsparcia. Grupy zawiązują i współtworzą osoby uzależnione, a udział w nich jest najczęściej bezpłatny.

Wojciech Dubiel
psychoterapeuta