Uznawanie kwalifikacji zawodowych zdobytych za granicą

Informacje zgodne ze stanem prawnym na dzień: 2019-04-17

Podstawowym założeniem systemu uznawania kwalifikacji zawodowych jest umożliwienie obywatelom państw członkowskich UE (dotyczy także EOG i Szwajcarii) uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego lub działalności regulowanej w państwie członkowskim innym niż to, w którym uzyskali kwalifikacje zawodowe. Kwalifikacje zawodowe uznawane są na podstawie przepisów unijnych. Głównym aktem prawnym  regulującym wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych jest  dyrektywa 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych, wdrożona do polskiego prawa  ustawą z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Jeżeli dany zawód jest w Polsce regulowany osoba, która uzyskała kwalifikacje w innym państwie członkowskim potrzebuje ich oficjalnego uznania, którego  dokonują właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego.

Zawód regulowany to zespół czynności zawodowych, których wykonywanie jest uzależnione od spełnienia wymogów określonych w przepisach danego państwa członkowskiego dotyczących dostępu do wykonywania danego zawodu. Każde państwo członkowskie UE decyduje o uregulowaniu dostępu do zawodów. Ten sam zawód może więc być zawodem regulowanym w jednym państwie członkowskim UE, podczas gdy w innych państwach członkowskich nie będzie on regulowany.

Procedura uznawania kwalifikacji zawodowych w zawodach regulowanych

Postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji wszczyna się na wniosek osoby zainteresowanej.
Wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych wraz z odpowiednimi załącznikami należy złożyć w instytucji będącej właściwym organem w sprawach uznawania kwalifikacji do wykonywania danego zawodu regulowanego. Dane teleadresowe właściwych organów - competent authority, dostępne są w Bazie Zawodów Regulowanych (po kliknięciu w zawód). Postępowanie powinno  zakończyć się wydaniem decyzji nie później niż w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia przez wnioskodawcę wszystkich niezbędnych dokumentów. W szczególnych wypadkach termin wydania decyzji może zostać  przedłużony o miesiąc lub też zawieszony, jeżeli wnioskodawca został  zobowiązany przez organ właściwy do zrealizowania środka wyrównawczego – testu umiejętności lub stażu adaptacyjnego. 

Wnioski w sprawie uznania kwalifikacji składa się w języku polskim. Wniosek składa się na formularzach udostępnianych na stronie internetowej organu właściwego lub na stronie polskiego ośrodka wsparcia ds. uznawania kwalifikacji zawodowych na podstawie dyrektywy 2005/36/WE.

Na stronie internetowej polskiego ośrodka wsparcia ds. uznawania kwalifikacji zawodowych znajdują się szczegółowe informacje dotyczące procedury uznawania kwalifikacji zawodowych.

Ośrodek udziela również odpowiedzi na zapytania przesłane pocztą zwykłą lub elektroniczną, zgodnie z przepisami kpa. 

W przypadku kwalifikacji zawodowych zdobytych w państwach trzecich (innych niż państwa członkowskie UE) uznanie w Polsce kwalifikacji zawodowych następuje zgodnie z przepisami prawa krajowego.

Posiadacz dyplomu/świadectwa uzyskanego w państwie trzecim, który chce podjąć zatrudnienie w zawodzie regulowanym, musi najpierw uznać w drodze nostryfikacji lub na podstawie umowy międzynarodowej dyplom/świadectwo, aby następnie móc ubiegać się o uzyskanie uprawnień zawodowych, zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi wykonywania danego zawodu.

Zawody nieregulowane

W przypadku zawodów nieregulowanych decyzję o uznaniu kwalifikacji uzyskanych za granicą podejmuje pracodawca.

Może on wymagać opinii o zagranicznym dyplomie, potwierdzenia posiadania wykształcenia na odpowiednim poziomie lub zaświadczenia o równoważności zagranicznego dokumentu z jego polskim odpowiednikiem.

Informacji o możliwości uzyskania tego rodzaju dokumentów w przypadku dyplomów szkół wyższych udziela Pion Uznawalności Wykształcenia i Uwierzytelniania Dokumentów Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, ul. Polna 40,00-635 Warszawa, mail: dyplom@nawa.gov.pl,  telefon: +48 22 390 35 60, dyżur telefoniczny trwa w godzinach 9:00 - 12:00

Dane kontaktowe polskiego ośrodka wsparcia ds. uznawania kwalifikacji zawodowych na podstawie dyrektywy 2005/36/WE:
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Departament Współpracy Międzynarodowej
tel. +48 (22) 529-22-66
fax. +48 (22) 50 17 130

email: kwalifikacje@mnisw.gov.pl

Kwalifikacje zawodowe uzyskane w Wielkiej Brytanii

Dopóki Wielka Brytania jest krajem członkowskim UE, kwalifikacje uzyskane w tym kraju uznaje się na podstawie ww. przepisów unijnych. Z dniem wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej bez zawarcia umowy, kwalifikacje uzyskane w UK uznawane będą na podstawie:

• Ustawy z dnia 15 marca 2019 r. o uregulowaniu niektórych spraw związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (Dz.U. z 2019 r. poz. 621)

Ustawa wchodzi w życie z dniem wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 TUE.

Wymieniona powyżej ustawa przewiduje:

1. zachowanie w mocy wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu w RP kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego albo do podejmowania lub wykonywania działalności regulowanej, nabytych w UK;
2. zachowanie w mocy wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu w RP kwalifikacji zawodowych nabytych w innym niż RP państwie członkowskim przez obywateli UK lub członków ich rodzin;
3. prowadzenie, na podstawie przepisów dotychczasowych, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego, których stroną są obywatele państw członkowskich, w tym Polacy;
4. umorzenie, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
5. prowadzenie, na podstawie przepisów dotychczasowych,  wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną są obywatele państw członkowskich, w tym Polacy;
6. umorzenie, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy, postępowań w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
7. wygaszenie wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy decyzji o uznaniu kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
8. wygaszenie wydanych przed dniem wejścia w życie ustawy europejskich legitymacji zawodowych wydanym obywatelom UK oraz członkom ich rodzin;
9. umorzenie wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy postępowań dotyczących europejskiej legitymacji zawodowej , których stroną jest obywatel UK albo członek jego rodziny;
10. umożliwienie obywatelom państw członkowskich, w tym Polakom, do dnia 31 grudnia 2021 r. ubieganie się o uznanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego albo do podejmowania lub wykonywania działalności regulowanej, nabytych w UK, przy czym postępowanie prowadzić się będzie nie dłużej niż przez okres 42 miesięcy od dnia jego wszczęcia; zasada ta nie będzie dotyczyła kwalifikacji do wykonywania tzw. zawodów sektorowych, tj. lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty, pielęgniarki, położnej i architekta.

Obywatele, którzy do celów wykonywania pracy w Polsce w zawodzie sektorowym: lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, farmaceuty, pielęgniarki, położnej i architekta będą potrzebowali uznania kwalifikacji zawodowych powinni wystąpić o ich uznanie przed dniem wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE.

Ogólne informacje o uznawaniu kwalifikacji można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Podstawa prawna:
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego - akty prawne

Aktualizacja: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego