Повернутися

Wybory prezydenckie 2025 – jak oddać głos za granicą?

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2025-04-14

Już w maju odbędą się wybory na Prezydenta RP. Kiedy dokładnie będzie mieć miejsce pierwsza i (ewentualnie) druga tura? W jakich godzinach czynne będą lokale wyborcze? O czym pamiętać, jeśli zamierzamy głosować za granicą?

Wraz z wydanym przez Marszałka Sejmu postanowieniem o zarządzeniu wyborów Prezydenta RP opublikowany został tzw. kalendarz wyborczy. Terminarz ten wskazuje kluczowe daty związane z organizacją i udziałem w wyborach. W przypadku głosowania za granicą istotne są szczególnie:

  • do 18 kwietnia 2025 r. – kapitanowie statków mogą składać wnioski o utworzenie obwodów głosowania na polskich statkach morskich.
  • do 13 maja 2025 r. – zarówno obywatele polscy przebywający za granicą, jak i ci na polskich statkach morskich mogą składać wnioski o ujęcie w spisie wyborców.
  • do 15 maja 2025 r. – można składać w urzędach gminy wnioski o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania poza miejscem swojego zameldowania.
  • 18 maja 2025 r. – głosowanie w pierwszej turze wyborów prezydenckich.
  • 1 czerwca 2025 r. – ewentualna druga tura.

Kalendarz wyborczy można znaleźć na stronie Państwowej Komisji Wyborczej.

 

Kiedy głosowanie

Głosowanie w pierwszej turze wyborów prezydenckich w Polsce odbędzie się 18 maja 2025 roku. Lokale wyborcze będą czynne w godzinach od 7:00 do 21:00. Dotyczą one także czasu lokalnego w państwach poza Polską.

Jeżeli jednak w danym państwie (lub na statku) głosowanie miałoby być – z uwagi na różnicę strefy czasowej – zakończone w dniu następnym po dniu głosowania w kraju, przeprowadza się je dzień wcześniej. W tym przypadku datę 17 maja zaznaczyć powinny osoby przebywające m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Meksyku czy w krajach Ameryki Południowej.

Ewentualna druga tura zaplanowana jest dwa tygodnie później, czyli 1 czerwca 2025. Podobnie jak wskazaliśmy wyżej, do urn dzień wcześniej udadzą się Polacy przebywający w Amerykach.

 

Głosowanie za granicą

Obywatele polscy przebywający poza granicami będą mogli zagłosować wyłącznie osobiście, w siedzibach obwodowych komisji wyborczych. Rozporządzenie w sprawie ich utworzenia za granicą zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw  8 kwietnia. Jest ono dostępne pod tym adresem.

Do 13 maja wyborcy przebywający za granicą lub na polskich statkach morskich mogą składać wnioski o ujęcie w spisie wyborców. Należy pamiętać o tym obowiązku, ponieważ jego niedopełnienie uniemożliwi oddanie głosu. Planujący głosować na statkach zobowiązani są zgłosić ten zamiar kapitanowi (także w przypadku chęci dopisania się przed drugą turą).

Natomiast w przypadku osób przebywających za granicą, rejestracja w spisie wyborczym następuje poprzez zgłoszenie swoich danych konsulowi. Będzie można tego dokonać w udostępnionym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych systemie e-Wybory, przekazując wniosek w postaci papierowej (z własnoręcznym podpisem) lub wysyłając go w formie skanu na e-mail wskazany przez konsulat. Zachęcamy do śledzenia komunikatów polskich służb konsularnych w poszczególnych państwach.

W zgłoszeniu wskazuje się:

  • imię (imiona) i nazwisko,
  • numer PESEL,
  • numer ważnego polskiego paszportu lub
  • numer ważnego polskiego dowodu osobistego (na obszarze państw członkowskich UE oraz państw, na terenie których można wjechać na podstawie polskiego dowodu osobistego),
  • adres pobytu za granicą,
  • dane kontaktowe (e-mail lub numer telefonu komórkowego).

W przypadku ponownego głosowania (druga tura) odbędzie się ono w tych samych obwodach. Jeśli zarejestrowaliśmy się do obwodu przed pierwszą turą, będziemy uprawnieni  do głosowania w nim także w drugiej. Jeśli jednak zmieni się miejsce naszego pobytu, powinniśmy wyrejestrować się z dotychczasowego obwodu, a następnie zgłosić zamiar głosowania w nowym miejscu. Formalności tych należy dopełnić najpóźniej do 27 maja.

 

Mieszkam w Polsce. Jak mogę zagłosować za granicą?

W takim przypadku należy wystąpić do swojej gminy o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Na jego podstawie można wziąć udział w głosowaniu w dowolnie wybranym przez siebie lokalu wyborczym – w Polsce, za granicą lub na polskim statku morskim.

Wniosek można złożyć w urzędzie gminy w terminie od 4 kwietnia, ale nie później niż na 3 dni przed wyborami. Przed pierwszą turą termin na złożenie zaświadczenia mija 15 maja, przed drugą – 29 dnia tego miesiąca. Składa się go na papierowym formularzu opatrzonym własnoręcznym podpisem. W przypadku upoważnienia innej osoby do odbioru zaświadczenia, wyborca sporządza dokument o wydanie zaświadczenia oraz upoważnienie, w którym wskazuje się dane osoby upoważnionej.

 

Jeśli przebywasz poza granicami RP lub na polskim statku morskim, wniosek w tej sprawie składasz do właściwego konsula lub kapitana statku. Obowiązują cię takie same terminy i procedury. 

 

Wyborca otrzyma dwa zaświadczenia: o prawie do głosowania w pierwszej, jak i drugiej turze.

Wyborca, któremu wydane zostanie będzie zaświadczenie o prawie do głosowania, zostanie z urzędu skreślony ze spisu wyborców w miejscu stałego zamieszkania. Uczulamy więc, aby wybierając się do komisji wyborczej zabrać ze sobą zaświadczenie – nawet jeśli ostatecznie udamy się do swojej zwyczajowej komisji.

PKW uczula także, aby takiego zaświadczenia nie utracić. Niezależnie od przyczyny, nie będzie możliwe uzyskanie kolejnego. W takich okolicznościach nie będzie możliwy udział w głosowaniu.

Więcej informacji na ten temat znajduje się w domenie gov.pl.

 

Paszport czy dowód osobisty?

Jeśli po raz pierwszy jesteśmy za granicą w dniu wyborów, możemy nie mieć pewności co do tego, jaki dokument tożsamości powinniśmy okazać w lokalu wyborczym.

Zgodnie z zapisami Kodeksu wyborczego (aArt. 52 §3), głosując za granicą istnieje obowiązek okazania ważnego polskiego paszportu. Istnieje jednak od tego wyjątek. Głosując na terenie Unii Europejskiej oraz w państwach, do których można wjechać na podstawie polskiego dowodu osobistego, wystarczy właśnie ten dokument.

Niezależnie od tego, czy posłużymy się paszportem, czy dowodem osobistym, w obu przypadkach dokument musi być ważny w dniu wyborów. Służby konsularne RP zachęcają, aby zawczasu zadbać o wyrobienie nowych dokumentów. Czas oczekiwania na paszport, od momentu złożenia wniosku, w zależności od konsulatu może wynosić nawet do miesiąca.

 

Co z głosowaniem korespondencyjnym?

Zgodnie z zapisami Kodeksu wyborczego, głosowanie korespondencyjne nie jest możliwe w przypadku głosowania w obwodach utworzonych za granicą oraz na polskich statkach morskich.

 

Czy za granicą można głosować przez pełnomocnika?

Nie. Kodeks wyborczy wyklucza taką możliwość w obwodach głosowania tworzonych za granicą oraz na polskich statkach morskich.

 

Jak oddać ważny głos?

Aby w wyborach prezydenckich oddać ważny głos, należy postawić znak „X” w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego kandydata.

Za głos nieważny zostanie uznany taki, w którym znak „X” został wpisany przy więcej niż jednym nazwisku kandydata lub nie został umieszczony w ogóle.

 

Adam Utko (Powroty.gov.pl)

 

Źródło:

Ustawa z dn. 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczyUstawa z dn. 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy.

Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 15 stycznia 2025 r. w sprawie zarządzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dn. 15 stycznia 2025 r. w sprawie zarządzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Informacja o warunkach udziału obywateli polskich w głosowaniu w obwodach głosowania utworzonych za granicą i na polskich statkach morskich w wyborach  Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej  zarządzonych na dzień 18 maja 2025 r.Informacja o warunkach udziału obywateli polskich w głosowaniu w obwodach głosowania utworzonych za granicą i na polskich statkach morskich w wyborach.