Zasiłek macierzyński w Polsce po powrocie z zagranicy
Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2023-10-30
Zastanawiasz się, czy będzie przysługiwał Ci zasiłek macierzyński jeżeli wrócisz do Polski przed porodem? Jak wyliczana jest kwota zasiłku macierzyńskiego w przypadku kobiet, które w okresie ostatnich 12 miesięcy wykonywały pracę lub prowadziły działalność gospodarczą zarówno w Polsce, jak i za granicą, w innym kraju członkowskim? Odpowiadamy.
W przypadku zasiłku macierzyńskiego zastosowanie mają zasady i cele określone w art. 48 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a także rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 osoby, do których stosuje się rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego.
Oznacza to, że osoby podlegające przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego mają prawo do świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa na podstawie ustawodawstwa, które ma do nich zastosowanie.
Aktywność zawodowa za granicą i w Polsce w tym samym okresie
Jeżeli kobieta wykonująca pracę w Polsce i za granicą podlega ustawodawstwu polskiemu, tj. składki na ubezpieczenia społeczne (zarówno od wynagrodzenia uzyskiwanego w Polsce, jak i za granicą) odprowadzane są w Polsce, podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego ustala się na podstawie przepisów ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Wymiar zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Przepis ten stosuje się również przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.
Zakończenie pracy za granicą i rozpoczęcie zatrudnienia u pracodawcy w Polsce
Jeżeli ubezpieczona urodzi dziecko w okresie, kiedy podlega ustawodawstwu polskiemu i do polskiego systemu odprowadzane są składki na ubezpieczenia społeczne, zasady wyliczenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego określa ustawa zasiłkowa.
Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi wówczas wynagrodzenie wypłacone ubezpieczonej tylko przez polskiego pracodawcę.
Zakończenie aktywności zawodowej za granicą i podjęcie działalności gospodarczej w Polsce
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i podlegające z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym mogą – na swój wniosek – zostać objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.
Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.
Zasiłek macierzyński przysługuje od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Za podstawę wymiaru zasiłku przyjmuje się przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana była składka na ubezpieczenie chorobowe za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie uprawnień do świadczenia, a gdy uprawnienia te powstały przed upływem tego okresu, za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia.
Zasiłek wyliczany jest wówczas na podstawie przychodów osiągniętych w Polsce.
Przyjazd do Polski bez rozwiązania zagranicznego stosunku pracy lub zamknięcia prowadzonej tam działalności gospodarczej i niepodejmowanie aktywności zawodowej w Polsce
Prawo do zasiłku macierzyńskiego w takiej sytuacji wynika z ustawodawstwa państwa, w którym dana osoba jest zatrudniona bądź prowadzi działalność gospodarczą. Prawo do świadczeń z tytułu macierzyństwa ustala wówczas właściwa instytucja zagraniczna.
Brak prawa do świadczeń z tytułu macierzyństwa za granicą. Przyjazd do Polski i niepodejmowanie aktywności zawodowej w Polsce
Jeżeli po porodzie osoba, która powróciła do Polski z zagranicy nie ma prawa do świadczeń z tytułu macierzyństwa w kraju, w którym ostatnio była aktywna zawodowo, wówczas w Polsce może mieć prawo do świadczenia rodzicielskiego. Świadczenie rodzicielskie przysługuje osobom sprawującym opiekę nad dzieckiem, które z powodu swojej sytuacji zawodowej nie mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego/
Dodatkowe informacje
Chcąc uzyskać szczegółowe informacje w swojej indywidualnej sprawie, można kontaktować się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych mailowo pod adresem COT@zus.pl lub udać się na rozmowę do najbliższego Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Anna Gawrylik (Powroty.gov.pl)
Źródło:
ZUS