Praca w Polsce – kwalifikacje i kompetencje - Powroty.gov.pl

Powrót z emigracji bardzo często wiąże się ze znalezieniem pracy w Polsce. Szukanie najlepiej zacząć wcześniej, będąc jeszcze za granicą. Rynek pracy zmienił się w ostatnich latach na tyle, że mając dostęp do Internetu, możemy przeglądać oferty pracy z całej Polski, np. w Centralnej Bazie Ofert Pracy. Możemy również kontaktować się drogą elektroniczną z potencjalnym pracodawcą. Dzięki temu możemy zorientować się, kogo poszukują i jakie wymagania mają przedsiębiorcy w regionie, w którym zamieszkamy po przyjeździe do Polski. Warto również zapoznać się z raportem „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce”, przygotowanym przez Konfederację Lewiatan. On również traktuje o tym, jakich kwalifikacji i kompetencji oczekują pracodawcy od obecnych i przyszłych pracowników. Zwłaszcza w dobie technologicznej rewolucji, która na dobre zmieniła nie tylko polski rynek pracy.

Kluczowe są umiejętności cyfrowe

We wstępie do raportu „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce” czytamy, że głównym celem opracowania jest diagnoza obecnego oraz przyszłego zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych sektorach gospodarki, jak również identyfikacja bieżącego oraz przyszłego zapotrzebowania pracodawców w zakresie podnoszenia oraz nabywania nowych kompetencji i kwalifikacji.

Autorzy twierdzą, że przedsiębiorcy stawiają przede wszystkim na rozszerzenie umiejętności cyfrowych u aktualnych pracowników. W mniejszym stopniu oczekują, że samodzielnie pozyskają oni takie kompetencje.

Jak zatem pracodawcy chcą rozwiązać ten problem? Z raportu wynika, że jedną z najbardziej preferowanych strategii uzupełniania niedoborów kompetencyjnych przez firmy jest zatrudnianie nowych pracowników z odpowiednimi umiejętnościami, wpisującymi się w zapotrzebowanie danego przedsiębiorstwa. Najmniej praktykowany jest „reskilling”, czyli przekwalifikowanie nowych pracowników pod kątem kompetencji cyfrowych.

Autorzy raportu przekonują również, że aby zapobiec deficytom kompetencji cyfrowych przedsiębiorcy powinni:

• na bieżąco aktualizować opisy stanowisk pracy oraz oferty pracy z uwzględnieniem zmian w oczekiwaniach wobec kompetencji pracowników;
• budować i rozwijać wewnętrzną kulturę uczenia się i ciągłego rozwoju kompetencji;
• oferować szkolenia dopasowane do zmieniających się trendów. Powinny one być aktualne i obejmować najnowsze technologie;
• bliżej współpracować z uczelniami w zakresie tworzenia programów studiów;
• zbierać i gromadzić dane dotyczące zapotrzebowania na konkretne kompetencje w celu analizowania dynamicznie zmieniającej się sytuacji na rynku pracy;
• zatrudniać osoby z różnych grup społecznych oraz wprowadzać odpowiednie programy integracyjne, które pozwolą na wykorzystanie potencjału wszystkich pracowników.

Zapotrzebowanie na kompetencje

Autorzy raportu przygotowali zestawienia:

1. zapotrzebowanie na kompetencje w krótkim okresie,

2. umiejętności związane z pracą zdalną,

3. zapotrzebowanie na kompetencje w średnim okresie.

Ad 1. Jeżeli chodzi o zapotrzebowanie na kompetencje w krótkim okresie, można wyodrębnić grupę umiejętności cyfrowych, które już teraz są kluczowe dla większości firm. W obszarze ogólnych umiejętności cyfrowych pięć umiejętności uznanych za kluczowe to:

• umiejętność dostrzegania zagrożeń cyfrowych (na przykład prób wyłudzenia informacji),
• umiejętność komunikacji z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych (na przykład e-mail, komunikatory, wideokonferencje, portale społecznościowe),
• umiejętność filtrowania istotnych informacji oraz krytycznej oceny ich wiarygodności,
• umiejętność ochrony i zabezpieczania danych w środowiskach cyfrowych (na przykład wykorzystanie pakietów oprogramowania antywirusowego, szyfrowania dysków firmowych),
• umiejętność poszukiwania danych i treści w środowiskach cyfrowych (zwłaszcza Internet).

„Należy spodziewać się, że umiejętności te w perspektywie krótkookresowej będą miały większe znaczenie niż bardziej podstawowe i stricte techniczne umiejętności, takie jak obsługa edytorów tekstu czy programów graficznych w środowisku cyfrowym, które są powszechnie oferowane przez rynek szkoleniowy. Możliwym wytłumaczeniem jest, że pracownicy badanych przedsiębiorstw osiągnęli już satysfakcjonujący poziom umiejętności w danym obszarze lub też ocena ta może zależeć od specyfiki branży lub charakteru wykonywanej pracy” – czytamy w raporcie.

Ad 2. W obszarze umiejętności związanych z pracą zdalną, którego łączne znaczenie zostało ocenione na zbliżonym poziomie do umiejętności ogólnych, pięć umiejętności uznanych za kluczowe to:

• umiejętność stosowania platform do wideokonferencji – korzystania z aplikacji, umawiania spotkań, włączania uczestników, zarządzania dostępami (na przykład Meets, Teams, Zoom, Whereby),
• umiejętność podziału obowiązków zespołu w sposób najlepiej wykorzystujący ich umiejętności (na przykład analityczne lub komunikacyjne),
• umiejętność planowania i organizowania swojej pracy zdalnej, w tym zarządzania czasem i priorytetami, a także wykonywania zadań zgodnie z harmonogramem,
• umiejętność budowania zaangażowania i motywowania przestrzennie rozproszonych członków zespołu (na przykład poprzez wykorzystanie formalnej i nieformalnej komunikacji).

Ad 3. Na podstawie opinii pracodawców można wskazać grupę umiejętności cyfrowych, których znaczenie wzrośnie do 2026 roku. Mowa tu o zapotrzebowaniu na kompetencje w średnim okresie. Są to:

• w obszarze ogólnym: umiejętności dostrzegania zagrożeń cyfrowych oraz ochrony danych w środowisku cyfrowym, integracji danych pochodzących z różnych źródeł oraz filtrowania informacji i krytycznej oceny ich wiarygodności (ponad 75 spośród 103 przedsiębiorstw);
• w obszarze ogólnym: umiejętność budowania zaangażowania i motywowania członków zespołu, umiejętność równoczesnej pracy na plikach w chmurze, umiejętność planowania i organizacji pracy zdalnej zespołu oraz własnej (ponad 60 spośród 103 przedsiębiorstw);
• w obszarze wykorzystania nowych narzędzi opartych na AI (Sztuczna inteligencja) / IoT (Internet rzeczy): umiejętność zasilania systemów AI dobrymi danymi wejściowymi, umiejętność włączania wygenerowanych przez AI treści do własnej pracy twórczej oraz umiejętność wykorzystania AI do poprawy efektywności pracy (ponad 70 spośród 103 przedsiębiorstw).

Wojciech Napora (Powroty.gov.pl)

- na podstawie raportu „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce” i informacji Konfederacji Lewiatan.

Raport „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce” można pobrać TUTAJ

Raport powstał w ramach projektu – Budowanie potencjału i wewnętrznej ekspertyzy Konfederacji Lewiatan w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19 (Better skilled) dofinansowany ze środków Unii Europejskiej (projekt: 101051787).