Opodatkowanie przedsiębiorców - Działalność gospodarcza - DP

Informacje zgodne ze stanem prawnym na dzień: 2024-08-26

Jakie są możliwości opodatkowania działalności gospodarczej?

Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą, podatek możesz płacić według:

• zasad ogólnych, tj. według progresywnej skali podatkowej (12%, 32%)
• jednolitej 19% stawki podatku,
• zryczałtowanych form opodatkowania, tj. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo karty podatkowej (karta podatkowa jest możliwa tylko dla przedsiębiorców kontynuujących opodatkowanie tą formą opodatkowania – nie ma możliwości dokonania wyboru formy opodatkowania w roku 2025).

Wybór formy opodatkowania

Jeżeli zdecydujesz się na opodatkowanie dochodów według 19% stawki podatku albo w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, musisz o swoim wyborze powiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskałeś pierwszy przychód z działalności w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego.

Oświadczenie o wyborze opodatkowania według 19% stawki podatku albo w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych możesz złożyć na podstawie przepisów ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (dalej: „ustawa o CEIDG”).

Zasady ogólne i podatek liniowy

W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych, a więc według progresywnej skali podatkowej oraz opodatkowania według jednolitej 19% stawki podatku, będziesz zobowiązany wpłacać zaliczki na podatek dochodowy w ciągu roku podatkowego. Jeśli kwota należnej zaliczki za dany miesiąc nie przekroczy kwoty 1000 zł, to  możesz jej nie wpłacać do urzędu skarbowego. Jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku pomniejszony o sumę należnych zaliczek wpłaconych od początku roku przekracza 1000 zł, wpłacie podlega różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek wpłaconych od początku roku.

Zaliczki na podatek dochodowy wpłacasz na  mikrorachunek podatkowy.

Więcej informacji dot. mikrorachunku znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

W trakcie roku podatkowego możesz wpłacać zaliczki na podatek dochodowy:

• za każdy miesiąc - w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, a za grudzień - do 20 stycznia następnego roku podatkowego,
• kwartalnie – w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka, a za ostatni kwartał - do 20 stycznia następnego roku podatkowego.

Jeżeli opłacasz podatek według progresywnej skali podatkowej oraz według 19% stawki podatku, masz obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ksiąg rachunkowych.

W przypadku wyboru opodatkowania według skali podatkowej lub według 19% stawki podatku, przychody pomniejszasz o koszty ich uzyskania. Tym samym podatek dochodowy obliczasz od dochodu.

Po zakończeniu roku podatkowego składasz w urzędzie skarbowym zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) (PIT-36 lub PIT-36L) – w terminie od dnia 15 lutego do końca 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym; zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Możesz wybrać opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli:

• w roku poprzedzającym rok podatkowy:
  • uzyskałeś z samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej przychody w wysokości nieprzekraczającej  2 000 000 euro lub
  • uzyskałeś przychody z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, lub spółki jawnej osób fizycznych, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro;
• rozpoczynasz wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystasz z opodatkowania w formie karty podatkowej – bez względu na wysokość przychodów.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych płacisz od uzyskanego przychodu, bez pomniejszenia przychodu o koszty jego uzyskania.

Stawki ryczałtu są zróżnicowane w zależności od rodzaju przychodów i wynoszą:

• 17% przychodów osiąganych z działalności w zakresie wolnych zawodów;
• 15% przychodów ze świadczenia niektórych usług (określonych wg. symbolu PKWiU), m.in. usług fotograficznych (PKWiU 74.2), usług reklamowych (PKWiU dział 73);
• 14% przychodów ze świadczenia niektórych usług np. w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86);
• 12% przychodów ze świadczenia niektórych usług np. związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0);
• 10% przychów z odpłatnego zbycia np. nieruchomości użytkowych stanowiących składnik majątku wykorzystywany w działalności gospodarczej lub przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1);
• 8,5% do 100 000 zł przychodów oraz 12,5% od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł przychodu ze świadczenia niektórych usług, m.in. wynajmu i obsługi nieruchomości własnych i dzierżawionych, wynajmu i dzierżawy samochodów osobowych i furgonetek;
• 8,5% przychodów m.in. z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
• 5,5% przychodów m.in. z działalności wytwórczej i budowlanej,
• 3% przychodów m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5%,
• 2% przychodów ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, o których mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jeżeli korzystasz z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, masz obowiązek prowadzić ewidencję przychodów. W ciągu roku podatkowego obliczasz należną kwotę podatku i wpłacasz ją na mikrorachunek podatkowy.

Więcej informacji dot. mikrorachunku znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

W trakcie roku podatkowego możesz wpłacać podatek:

• za każdy miesiąc – w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, a za grudzień w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego;
• kwartalnie – w terminie do 20 dnia następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego – w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego.

Po zakończeniu roku podatkowego składasz w urzędzie skarbowym zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28) – w terminie od dnia 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym; zeznanie złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Karta podatkowa

Z karty podatkowej mogą korzystać tylko podatnicy wykonujący określone rodzaje działalności, którzy kontynuują stosowanie opodatkowania w tej formie po dniu 31 grudnia 2021 r. Dotyczy to głównie przedsiębiorców prowadzących drobną działalność handlową, usługową lub gastronomiczną (samodzielnie lub w formie spółki cywilnej) oraz zatrudniających niewielu pracowników.

Wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej jest ustalana w drodze decyzji naczelnika urzędu skarbowego odrębnie za każdy rok podatkowy. Stawki karty podatkowej są określone kwotowo, a ich wysokość jest uzależniona od m.in:

• rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,
• liczby zatrudnionych pracowników,
• liczby mieszkańców miejscowości, w której jest prowadzona działalność gospodarcza.

Jeżeli zdecydowałeś się na wybór tej formy opodatkowania przed 31 grudnia 2021 roku - kontynuujesz opodatkowanie w tej formie, w 2025 roku będziesz wpłacać podatek  na rachunek urzędu skarbowego co miesiąc – w terminie do 7. dnia każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień – do 28 grudnia roku podatkowego.

Działalność nierejestrowana

Jeżeli prowadzisz drobną działalność, która generuje niewielkie przychody, możesz skorzystać z rozwiązania jakim jest działalność nierejestrowana. Z tej opcji możesz skorzystać, jeżeli:

• Twoje przychody nie przekroczą w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (minimalne wynagrodzenie od 1 lipca 2024 wynosi 4300 zł.; 75% tej kwoty to 3225 zł.; w 2025 minimalne wynagrodzenie będzie wynosiło 4626 zł.; 75% tej kwoty to 3469,50 zł.) oraz
• w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywałeś działalności gospodarczej.

Jeżeli skorzystasz z przepisów o działalności nierejestrowej, nie masz obowiązku:

• zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), urzędzie skarbowym i GUS (nie masz obowiązku posiadania NIP i REGON)
• płacić comiesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy,
• prowadzić księgowości (ma obowiązek prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży).

Nie możesz jednak prowadzić działalności nierejestrowej w tych obszarach, w których wymagana jest koncesja, zezwolenie albo wpis do rejestru działalności regulowanej. Nie możesz także wykonywać działalności nierejestrowej w ramach spółki cywilnej.

Przychody z działalności nierejestrowanej są zaliczane do tzw. innych źródeł przychodów i są opodatkowane według skali podatkowej.

Po zakończeniu roku podatkowego składasz w urzędzie skarbowym zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) (PIT-36) – w terminie od dnia 15 lutego do końca 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym; zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Aktualizacja: Ministerstwo Finansów