Nowy plan na życie

Jak odbudować relacje z ważnymi osobami po powrocie do kraju? Jak stworzyć nowy plan na życie? Jak go zrealizować w zastanej rzeczywistości? Jeśli nurtują Cię te i inne pytania dotyczące odnajdowania się na nowo w polskiej rzeczywistości po dłuższym pobycie zagranicą, poświęć 15 minut na przeczytanie tekstu i odpowiedzenie sobie na zadane w nim pytania.

Wiele teorii psychologicznych wskazuje na znaczenie relacji z ludźmi dla właściwego funkcjonowania emocjonalnego i społecznego, a co za tym idzie – dla szeroko pojętego zdrowia psychicznego człowieka. Tak jak na początku życia dla dziecka najważniejsza jest obecność, akceptacja i miłość matki, tak później to satysfakcjonujące bliskie więzi dają człowiekowi poczucie szczęścia i spełnienia.

Znaczenie więzi

Wyjazd za granicę bywa ucieczką od własnego życia i niekiedy faktycznie pomaga uwolnić się od starych schematów i rozpocząć nowe, lepsze życie. Jednak częściej, po początkowym zachłyśnięciu, okazuje się, że niemożliwa jest ucieczka od samego siebie i swojego sposobu funkcjonowania w życiu osobistym czy zawodowym.

Problemy z pracą lub w relacjach, które pojawiały się w Polsce, pojawią się też w obcym kraju. Jeśli normalnie każdy z członków rodziny żyje własnym życiem, to trudno oczekiwać, że kiedy jeden z nich wyjedzie, to będzie często dzwonił. W pewnym momencie kontakt może całkiem się urwać.

Są jednak Polacy, którzy po jakimś czasie wracają, stając przed obliczem zerwanych lub zaniedbanych kontaktów z rodziną, przyjaciółmi i znajomymi. Co możesz zrobić, żeby powrócić do tych kontaktów?

Uzdrowić stare relacje

Na początek możesz sam się odezwać i zaproponować spotkanie, a nie czekać, aż oni zrobią to pierwsi. Na takim spotkaniu możesz wybadać, na ile osoba jest zainteresowana kontynuowaniem znajomości z Tobą. Jeśli ucieszy się na Twój widok, będzie dopytywała, jak Ci minął pobyt, będzie chciała znać Twoje plany na przyszłość i opowie przy tym o swoich sprawach, to możesz uznać, że jest po staremu i możesz dążyć do tego kontaktu częściej niż to robiłeś z zagranicy. Jeśli natomiast nie poczujesz się swobodnie na tym spotkaniu, okaże się, że więcej milczysz, niż opowiadasz i uznasz, że straciłeś wspólny język z tą osobą, to staniesz przed decyzją, czy chcesz ratować ten kontakt. Stwierdzając, że ta relacja jest dla Ciebie ważna, możesz np. przeprosić za zaniedbanie, zapytać wprost tę osobę, co czuje i czego chce. Nie należy się jednak narzucać – jeśli rozmówca nie reaguje pozytywnie na Twoje próby, to lepiej się wycofać i ponieść konsekwencje swoich wcześniejszych poczynań.

Więzi rodzinne

Więzi rodzinne bywają bardziej skomplikowane niż koleżeńskie, aczkolwiek wiele zależy od indywidualnych sytuacji. Z reguły jest tak, że to, co było problemem przed wyjazdem, będzie nim również po powrocie. Zakładając, że konflikt podczas Twojej nieobecności pogłębił się, konfrontacja będzie trudna i tylko Ty zdecydujesz, czy jej chcesz. Na pewno warto spróbować i dać temu szansę.

Czasem nie udaje się wypracować wspólnego frontu i wtedy pozostanie Ci żyć z myślą, że zrobiłeś ile mogłeś w tej sprawie, ale niestety pozostałeś sam.

Jak sobie z tym radzić? Najprostsza droga to nawiązanie nowych relacji z ludźmi, którzy staną się dla Ciebie ważni i w pewnym stopniu zastąpią najbliższych członków rodziny. Jak nawiązywać takie bliskie związki?

Nawiązać nowe relacje

Żeby mogła powstać więź, dwoje ludzi musi dobrze się ze sobą poczuć. Nie wystarczą wspólne tematy do rozmów (sfera intelektualna), musi jeszcze zadziałać magiczne „coś”, które sprawi, że dobrze poczujesz się w towarzystwie tej osoby (sfera emocjonalna). Na ogół warunkami tego dobrego samopoczucia są bezpieczeństwo i swoboda w kontakcie. Poczucie bezpieczeństwa pojawi się, gdy jedna z osób w relacji zaryzykuje powiedzenie czegoś osobistego, co wiąże się z jakimiś jej emocjami, a druga z osób zareaguje na to wsparciem, akceptacją, być może podzieli się czymś osobistym z własnego doświadczenia. W ten sposób obie osoby dają sobie nawzajem prawo do bycia autentycznymi (zdjęcia maski) i do mówienia o ważnych dla siebie sprawach. Wzrasta poziom zaufania i z czasem więź się pogłębia dzięki wnoszeniu do relacji kolejnych uczuć, emocji i osobistych przeżyć. Swoboda w kontakcie oznacza z kolei brak zakłopotania w chwilach milczenia, umiejętność odmawiania bez poczucia winy oraz umiejętność bycia z osobą i jej sprawami bez takich błędów w komunikacji, jak osądzanie, dawanie rad czy mówienie, że powinna czuć czy robić coś innego, niż robi. Wzajemny szacunek tworzy przestrzeń, w której relacja może się rozwijać, a więź pogłębiać.

Nawiązywanie takich właśnie relacji wymaga dość wysokiego poziomu umiejętności interpersonalnych, które – jeśli nie masz – możesz nabyć na różnego rodzaju warsztatach rozwoju osobistego lub podczas własnej psychoterapii.

Warto mieć te umiejętności, ponieważ dzięki nim możemy cieszyć się długim zdrowiem emocjonalnym, jak również podnosić jakość życia – często bowiem jest tak, że nasi znajomi mają różne możliwości, do których przez nich możemy łatwiej dotrzeć. Możesz np. wykorzystać znajomości, które nawiązałeś za granicą do rozbudowywania swojej firmy, którą założysz po powrocie. Pamiętaj przy tym, że nie powinieneś niczego robić za plecami osób, których to dotyczy, a także nie powinieneś używać kontaktów do osiągania swoich celów, jeśli dana osoba nie wyrazi na to zgody. Czasem też osobiste relacje mają większą wartość niż korzyści zawodowe, które można by dzięki nim uzyskać.

Pracować za większe pieniądze

Z pewnością dłuższy pobyt za granicą daje Ci możliwość doświadczenia innych warunków życia i zwiększa Twoje pole manewru. Przestrzeń życiowa jest czymś, co możesz kształtować –to właśnie możliwość obserwowania takich działań w innym kraju daje Ci przewagę nad rodakami, którzy nigdy nie wyjeżdżali. Pytanie tylko, co zrobisz z tą wiedzą. Czy będziesz umiał ją wykorzystać? Czy starczy Ci motywacji, energii do działania i wiary w siebie, żeby zrealizować swoje zamierzenia?

Po pierwsze, musisz wiedzieć, czego chcesz. Czy jest to kwestia robienia tego, co lubisz, czy działania przede wszystkim dla zysku? Czy wolisz pracować u kogoś, czy bardziej na własny rachunek? Jeśli już wiesz, czego chcesz, pomyśl, jak można to osiągnąć. Jaka praca przyniesie Ci satysfakcjonujący dochód? Jak możesz zacząć ją wykonywać? Co potrzebujesz zdobyć, żeby było możliwe jej wykonywanie?

W każdym momencie życia jest też odpowiedni czas, aby coś zmienić, poprawić, ulepszyć. Tylko Ty decydujesz o tym, jakie masz życie. Pamiętaj, że jeśli coś Ci w nim nie odpowiada, to możesz próbować coś z tym robić, poszukiwać odpowiedzi na pytania: „Jak to się dzieje, że poświęcam się tak dla innych i nie robię tego, co by mnie bardziej satysfakcjonowało?”, lub też „Jak to możliwe, że z moim wykształceniem i doświadczeniem nie mogę znaleźć pracy?”.

Co może pomóc?

Znalezienie na nowo swojego miejsca w życiu wymaga pewnego wysiłku. Wiąże się to z wahaniami poziomu energii (raz możesz być pełen pomysłów i motywacji do działania, a po jakiejś porażce  Twoje poczucie wartości osłabnie), opracowywaniem planu na swoje życie (czyli wzięciem odpowiedzialności za to, co robię ze swoim życiem), poszukiwaniem różnych dróg i możliwości (a więc zachowaniem otwartego umysłu, wybieraniem np. spotkań z ciekawymi ludźmi zamiast siedzenia przed telewizorem), podejmowaniem prób, uczeniem się nowych rzeczy, zdobywaniem nowych kwalifikacji.

W tym wszystkim istotne jest wsparcie emocjonalne, a więc bliskie więzi. Jeśli nie masz bliskich osób, trudniej będzie Ci znosić niepowodzenia związane z poszukiwaniem pracy czy rozwijaniem własnej działalności. Wytrwałe dążenie do osiągania postawionych sobie celów wymaga czasem poproszenia kogoś o pomoc albo zwyczajnego zrelaksowania się w towarzystwie fajnych ludzi.

Jeśli masz poczucie, że robisz wszystko, co w Twojej mocy, a i tak nie możesz odnaleźć się w nowej rzeczywistości i ciągle coś Ci nie wychodzi, zwróć się po pomoc do terapeuty lub doradcy zawodowego.

Gracjana Pawlak
psychoterapeuta