Mienie przesiedlenia - Przeprowadzka - DP

Informacje zgodne ze stanem prawnym na dzień: 2024-08-26

Mienie przesiedlenia (mienie osobiste) to rzeczy przeznaczone na własny użytek osób zainteresowanych lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstw domowych. Zasady przewozu mienia przesiedlenia są uzależnione od państwa, z którego następuje przeprowadzka.

Z dniem przystąpienia do UE Polska została objęta unią celną, co oznacza zakaz stosowania między państwami członkowskimi ceł przywozowych i wywozowych. Rzeczy przywożone do Polski z terytorium Unii Europejskiej, w tym również jako mienie przesiedleńcze, nie podlegają obowiązkowi zapłaty cła.

Do mienia osobistego zalicza się m.in.:

• majątek ruchomy gospodarstwa domowego (rzeczy osobiste, umeblowanie i wyposażenie przeznaczone na własny użytek danych osób lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstw domowych),
• rowery i motocykle, prywatne pojazdy mechaniczne i przyczepy do nich, przyczepy campingowe, łodzie wycieczkowe i prywatne samoloty,
• dobytek gospodarstwa domowego właściwy dla zwykłych potrzeb rodziny, zwierzęta domowe i zwierzęta wierzchowe, przenośne instrumenty i sprzęt potrzebny do wykonywania rzemiosła lub zawodu.

Mienie przesiedlenia przywożone do Polski z państwa trzeciego

Żeby skorzystać ze zwolnienia z cła, należy złożyć w oddziale celnym/urzędzie celno-skarbowym w Polsce zgłoszenie celne o dopuszczenie towarów do obrotu ze zwolnieniem z cła. Bardziej szczegółowe informacje znajdują się poniżej w tyt. Formalności celne.

Decyzję w sprawie zwolnienia towarów z cła każdorazowo podejmuje organ celny, któremu zostaje przedstawiony towar wraz z odpowiednimi dokumentami, uwzględniając stan faktyczny i prawny dotyczący konkretnej sprawy.

Zwolnienie z cła jest ograniczone do mienia osobistego, które:

• pozostawało w posiadaniu i było używane przez osobę zainteresowaną w jej poprzednim miejscu zamieszkania przez co najmniej 6 miesięcy przed datą, po której osoba przestała mieszkać w państwie trzecim, które opuściła,
• należy do osoby, której miejsce zamieszkania znajdowało się w państwie trzecim przez co najmniej 12 miesięcy (dla ustalenia miejsca zamieszkania nie jest wystarczające samo zamieszkiwanie w sensie fizycznym, ale bez zamiaru stałego pobytu, ani też sam zamiar stałego pobytu w danej miejscowości niepołączony z przebywaniem w tej miejscowości),
• jest przeznaczone do użytku w takim samym celu w nowym miejscu zamieszkania.

Jak udowodnić wymagany okres używania przywożonych rzeczy?

Co najmniej 6 miesięczny okres używania przywożonych rzeczy można udowodnić, przedstawiając np. dowód ich zakupu w określonym czasie.

W odniesieniu do pojazdu samochodowego takim dowodem może być m.in. dowód rejestracyjny wystawiony na nazwisko osoby zmieniającej swoje miejsce zamieszkania co najmniej sześć miesięcy przed przesiedleniem się.

Ciężar dowodu spoczywa więc na osobie przesiedlającej się, zaś do organu celnego należy ocena, czy przedłożone przez osobę zainteresowaną dowody potwierdzają spełnienie przesłanek (w razie wątpliwości co do informacji zawartych w danym dokumencie właściwy organ może wymagać dodatkowego potwierdzenia) do zastosowania zwolnienia z należności celnych przywozowych.

Jak udowodnić nieprzerwany minimum 12 miesięczny pobyt poza granicami UE?

Dokumenty potwierdzające nieprzerwany minimum 12 miesięczny pobyt poza granicami UE to np.:

• umowa o pracę zawarta na minimum 12 miesięczny okres czasu,
• zaświadczenie z urzędu skarbowego o opłacaniu podatków przez okres co najmniej 12 miesięcy,
• comiesięczne rachunki telefoniczne opłacane przez nieprzerwany okres minimum 12 miesięcy.

Czy rzeczy wchodzące w skład mienia przesiedlenia można odstępować?

W ciągu 12 miesięcy od daty dopuszczenia do swobodnego obrotu, mienie osobiste, które zostało zwolnione z należności celnych przywozowych, nie może być pożyczane, oddawane w zastaw, wynajmowane lub odstępowane, odpłatnie lub nieodpłatnie, bez uprzedniego poinformowania o tym właściwych organów.

Każde pożyczenie, oddanie w zastaw, wynajęcie bądź odstąpienie przed upływem okresu, o którym mowa powyżej, powoduje obowiązek uiszczenia należności celnych przywozowych od danego mienia według stawki obowiązującej w dniu takiego pożyczenia, oddania w zastaw, wynajęcia lub odstąpienia oraz według rodzaju rzeczy i wartości celnej ustalonej lub przyjętej w tym dniu przez właściwe organy.

Czy mienie przesiedlenia można przywozić w oddzielnych partiach?

Mienie przesiedlenia można przywozić w kilku oddzielnych partiach w ciągu 12 miesięcy od daty ustalenia miejsca zamieszkania na obszarze celnym Unii.

Jakie mienie przesiedleńcze nie będzie zwolnione z cła?

Zwolnienia z cła nie stosuje się do:

• napojów alkoholowych,
• tytoniu i wyrobów tytoniowych,
• środków transportu przeznaczonych do działalności gospodarczej,
• towarów wykorzystywanych w działalności zarobkowej lub zawodowej, innych niż przenośny sprzęt potrzebny do wykonywania zajęcia lub zawodu.

Formalności celne

Zwolnienie z należności celnych przywozowych następuje pod warunkiem szczególnego przeznaczenia towarów przez odbiorcę, w związku z tym jedynie właściwe organy państwa członkowskiego, na obszarze którego towary mają być tak wykorzystane, mogą udzielić  takiego zwolnienia.  

W świetle powyższego, aby przywożone do wykorzystania w Polsce mienie osobiste mogło zostać zwolnione z należności celnych przywozowych, musi być zgłoszone do  procedury dopuszczenia do obrotu w polskim urzędzie celno-skarbowym (oddziale celnym).

Sprowadzając z państwa trzeciego np. samochód osobowy jako mienie przesiedlenia do UE należy:

1. W pierwszym urzędzie celnym UE (na granicy z państwem trzecim) objąć go procedurą celną tranzytu. Zgłoszenie do procedury tranzytu należy złożyć w formie elektronicznej  do systemu NCTS2. 

Procedurę tranzytu należy zakończyć w urzędzie celnym, w którym złożone będzie zgłoszenie celne o dopuszczenie towarów do obrotu ze zwolnieniem z cła. Możliwe jest również złożenie zgłoszenia do dopuszczenia do obrotu towarów w polskim granicznym urzędzie celnym, o ile urząd graniczny posiada właściwość rzeczową do obejmowania danych towarów tą procedurą.

2. Zgłoszenie o dopuszczenie towaru do obrotu należy złożyć, albo w granicznym urzędzie celnym albo w wewnętrznym urzędzie celnym w wyniku zakończenia procedury tranzytu, w jednej z następujących form:

1. dokumentu papierowego SAD, którego wzór jest dostępny w załączniku B-01 do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446,
2. zgłoszenia celnego w formie komunikatu elektronicznego do systemu AIS/IMPORT.

Do zgłoszenia celnego należy dołączyć:

• spis przywożonych rzeczy w zestawieniu ilościowym i wartościowym, sporządzony w dwóch egzemplarzach,
• inne dokumenty, które świadczą o spełnieniu warunków zwolnienia (patrz wyżej: Jak udowodnić wymagany okres używania przywożonych rzeczy? oraz Jak udowodnić nieprzerwany minimum 12 miesięczny pobyt poza granicami UE?).

Przesłanie elektronicznego zgłoszenia tranzytowego (komunikacja z systemem NCTS) wiąże się z koniecznością posiadania stosownej aplikacji. Dla osoby fizycznej, nie prowadzącej obrotu towarowego w sposób profesjonalny, wygodniejszym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług wyspecjalizowanego pośrednika, jakim jest agencja celna. Oferuje ona m.in. przesłanie zgłoszenia w formie elektronicznej do systemu obsługującego zgłoszenia celne właściwemu organowi celnemu.

Zwolnienie z cła nie oznacza zwolnienia z VAT oraz z podatku akcyzowego. To, czy zastosowane będą zwolnienia od tych podatków, rozpatrywane jest odrębnie, stosownie do postanowień odpowiednich przepisów prawa podatkowego.

Zwolnienie z podatku akcyzowego

W przypadku przywozu wyrobów podlegających podatkowi akcyzowemu zagadnienie mienia przesiedlenia odnosi się jedynie do samochodu osobowego.

Przepisy regulujące to zagadnienie, w tym warunki jakie musi spełnić osoba przywożąca samochód osobowy na terytorium Polski, znajdują się w ustawie z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2023, poz. 1542 z późn.zm.): art. 110 (dot. przywozu samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego UE oraz państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym), art. 112 (dot. przywozu samochodu osobowego z państwa trzeciego, czyli spoza UE i państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym).

W celu uzyskania wiążącej dla Podatnika interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego należy wystąpić z wnioskiem (zawierającym m.in. wyczerpujący opis stanu lub stanów faktycznych, zdarzenia lub zdarzeń przyszłych) do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 13 § 2a ustawy Ordynacja podatkowa).

Wszystkie wnioski oraz inną korespondencję związaną z wydawanymi interpretacjami indywidualnymi należy kierować do Krajowej Informacji Skarbowej na adres: ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną przez e-PUAP na adres skrytki Krajowej Informacji Skarbowej.

Link do strony internetowej Krajowej Informacji Skarbowej: http://www.kis.gov.pl/zalatwianie-spraw/wydawanie-interpretacji.

Zwolnienie z podatku VAT

Kwestie zwolnienia od podatku VAT rzeczy stanowiących mienie przesiedlenia z kraju trzeciego, regulują przepisy art. 47 i art. 81 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz.1570 z późn.zm).

Przywóz rzeczy osobistego użytku, wchodzących w skład tzw. mienia przesiedlenia, zwolniony jest od podatku VAT, jeżeli łącznie spełnione są warunki wymienione w tym przepisie. Zwolnieniu z podatku VAT  podlegają towary w przypadku zastosowania zwolnienia z cła (art. 81 powołanej ustawy o podatku od towarów i usług).

Źródła dodatkowych informacji

Informacje dotyczące zwolnienia z należności celnych przywozowych mienia osobistego można znaleźć pod adresem (link/ścieżka): https://www.podatki.gov.pl/clo/informacja-dla-osob-fizycznych/mienie-przesiedlenia/

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1186/2009 ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz. Urz. UE nr L 324 z 10.12.2009)

Aktualizacja: Ministerstwo Finansów