Back

Obowiązki emerytów zamieszkałych za granicą lub planujących wyjazd do krajów UE/EFTA

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2024-08-19

Emeryci oraz renciści posiadający prawo do świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zamieszkujący za granicą lub planujący wyjazd z Polski na stałe powinni pamiętać o formalnościach, których w związku z tym należy dopełnić. Poniżej wskazujemy najważniejsze z nich.

Otrzymujący emeryturę z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, nie muszą powiadamiać ZUS o swoich zarobkach uzyskiwanych z pracy lub z działalności gospodarczej w innym państwie.

Obowiązek informacyjny leży w takiej sytuacji na świadczeniobiorcach otrzymujących:

  • wcześniejszą emeryturę (emeryturę przyznaną w wieku niższym niż wiek emerytalny, który wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn),
  • rentę z tytułu niezdolności do pracy,
  • rentę rodzinną.

W powyższych przypadkach przychody (również zagraniczne) mogą mieć wpływ na wysokość i ewentualne zawieszenie świadczenia.

Jeżeli:

  • osiągany przychód nie przekroczy 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce – świadczenie będzie wypłacone nadal w pełnej wysokości,
  • przychód zmieści się pomiędzy 70% a 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce – świadczenie zostanie obniżone,
  • przychód przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce – wypłata świadczenia zostanie zawieszona.

 

Zmiana danych osobowych/adresowych/bankowych

Pobierający świadczenia emerytalno-rentowe z ZUS powinni informować o każdorazowej zmianie:

  • miejsca/kraju zamieszkania,
  • numeru rachunku bankowego,
  • wszystkich okoliczności, które mają wpływ na prawo do świadczenia, jego wysokość lub wypłatę, takie jak wspomniane wyżej osiąganie przychodu czy ukończenie nauki przez dziecko uprawnione do renty rodzinnej.

Powyższe dotyczy również zmiany nazwiska czy zmiany numeru dokumentu tożsamości lub innego dokumentu (np. paszportu), którym dana osoba posługiwała się przy zgłaszaniu wniosku o przyznanie świadczenia w ZUS.

 

Potwierdzanie prawa do świadczeń

Jeśli świadczeniobiorca zamieszkuje w innym państwie członkowskim UE lub EFTA, ZUS co pewien czas prosi o potwierdzenie prawa do pobierania świadczenia. Przesyła wówczas formularz o nazwie: „Oświadczenie osoby, która mieszka za granicą, o prawie do pobierania świadczenia emerytalno-rentowego” o symbolach EMRG lub EMRG-1. Należy go wypełnić własnoręcznie, czytelnie, podpisać i przekazać do oddziału ZUS, który nam go przesłał.

Własnoręczność podpisu złożonego na formularzu przez:

  • zamieszkałego za granicą emeryta, rencistę lub
  • upoważnioną osobę sprawującą faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą,

musi zostać potwierdzona przez właściwy urząd lub osobę do tego upoważnioną w państwie zamieszkania wymienionych osób albo przez osobę upoważnioną w polskiej placówce dyplomatycznej lub konsularnej.

 

Prawo do opieki medycznej w innym państwie

Jeżeli świadczeniobiorca otrzymujący polskie świadczenie emerytalno-rentowe z ZUS nie posiada lub nie będzie posiadał prawa do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem w kraju, do którego się przeprowadza (UE/EFTA), wówczas powinien zwrócić się do NFZ z wnioskiem o wydanie mu dokumentu, który będzie potwierdzał jego prawo do ubezpieczenia w tym państwie.

W zależności od długości i rodzaju planowanego wyjazdu bądź pobytu, są to karty EKUZ, dokumenty S1 lub S2. Więcej informacji na ich temat znajduje się na stronach Narodowego Funduszu Zdrowia.

 

 

Opracowanie: Zespół Powroty

 
Źródło: Poradnik dla Polaków pracujących lub mieszkających za granicą.