Czym jest koordynacja i kiedy mamy z nią do czynienia w przypadku świadczeń rodzinnych? - Powroty.gov.pl

Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego są regulacjami, które mają zastosowanie w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej.

Państwami członkowskimi Unii Europejskiej są: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania (z wyjątkiem Grenlandii i Wysp Faro), Estonia, Finlandia, Francja (wraz z obszarem Reunion, Martyniki, Gwadelupy i Gujany Francuskiej), Grecja, Hiszpania, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Holandia, Polska, Portugalia (w tym Madera i Azory), Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Wielka Brytania wraz z Gibraltarem do czasu wyjścia z Unii Europejskiej (zasady nie obowiązują natomiast na Wyspie Man i Wyspach Normandzkich).

Do Europejskiego Obszaru Gospodarczego należą: Islandia, Lichtenstein i Norwegia.

W przypadku świadczeń rodzinnych (w tym świadczenia wychowawczego 500+), gdy wnioskodawca, członek jego rodziny lub inna osoba (drugi rodzic dziecka), przebywa poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej, w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, organ właściwy, tj. wójt, burmistrz, prezydent miasta, po zebraniu niezbędnej dokumentacji do ustalenia uprawnień dotyczących wnioskowanego świadczenia, przekazuje złożony wniosek o dane świadczenie oraz zebrane dokumenty wojewodzie.

Po ustaleniu koordynacji wojewoda staje się organem właściwym do prowadzenia postępowania, które prowadzi w oparciu o prawo polskie w połączeniu z prawem unijnym.

Ważne!

W koordynacji rodzice i dzieci pozostające na ich utrzymaniu stanowią rodzinę, bez względu na to czy rodzice są małżeństwem, czy uzyskali rozwód, albo została wobec nich orzeczona separacja.

Kiedy zachodzi koordynacja?

Z koordynacją stykamy się w przypadku:

• przebywania traktowanego jak zamieszkiwanie, pobyt - z wyjątkiem krótkotrwałego wyjazdu poza granice kraju lub pobytu turystycznego, leczniczego lub związanego z podjęciem przez dziecko kształcenia poza granicami Polski;
• zatrudnienia/prowadzenia działalności gospodarczej;
• pobierania świadczeń za granicą oraz transferu tych świadczeń z zagranicy do Polski (nawet po powrocie do Polski). Dotyczy to świadczeń, takich jak zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek macierzyński, zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, renta inwalidzka, renta rodzinna, emerytura itp.
• oddelegowania w celu wykonywania pracy na terytorium innego kraju (zatrudnienie u polskiego pracodawcy) lub na własny rachunek (działalność gospodarcza zarejestrowana w Polsce) – dotyczy to także pracowników administracji rządowej i żołnierzy zawodowych skierowanych do pełnienia obowiązków służbowych za granicą;
• wykonywania pracy w dwóch lub więcej krajach na podstawie polskiego zatrudnienia (uregulowane w warunkach zatrudnienia);
• zatrudnienia jako marynarz na statku – wyłącznie w przypadku statków pływających pod banderą krajów UE/EOG/Szwajcaria.

Jakich świadczeń dotyczy koordynacja?

Są to zawsze:

• świadczenie wychowawcze (w Polsce tzw. „500+”),
• zasiłek rodzinny z dodatkami,
• zasiłek pielęgnacyjny na dziecko,
• świadczenie pielęgnacyjne,
• specjalny zasiłek opiekuńczy,
• świadczenie rodzicielskie,
• jednorazowe świadczenie "Za życiem",
• zasiłek dla opiekuna.

Przepisom koordynacji nie podlegają:

• becikowe,
• fundusz alimentacyjny,
• „Dobry Start”.

Podstawa Prawna:

1. ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
2. ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
3. Decyzja nr F1 z dnia 12 czerwca 2009 r. dotyczącej wykładni art. 68 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004.

Anna Gawrylik, Powroty.gov.pl