Pomoc konsularna i powrót do kraju w sytuacjach wyjątkowych - Powroty.gov.pl

Kiedy pomoc konsula?

Konsul udziela pomocy obywatelowi polskiemu, w szczególności w razie poważnego wypadku lub ciężkiej choroby, aresztowania lub zatrzymania tego obywatela, w razie aktu przemocy, którego ofiarą padł obywatel Polski, w razie zgonu obywatela polskiego lub konieczności nagłego powrotu obywatela polskiego pozbawionego środków finansowych do Rzeczpospolitej Polskiej albo do państwa zamieszkania.

Pomoc konsularna jest udzielana w niezbędnym zakresie i z zastosowaniem środków koniecznych do ochrony istotnych praw i interesów obywatela polskiego.

W ramach pomocy konsularnej konsul może, na wniosek, udzielić obywatelowi polskiemu przebywającemu w okręgu konsularnym pomocy finansowej na pokrycie niezbędnych wydatków na powrót do Rzeczypospolitej Polskiej.

Należy mieć na uwadze, że udzielenie pomocy finansowej przez konsula ograniczone jest do wyjątkowych sytuacji.

Wniosek o pomoc finansową

Aby móc  z niej skorzystać należy złożyć wniosek o udzielenie pomocy finansowej wraz z wymaganymi dokumentami zawierającymi m.in. imię (imiona) i nazwisko wnioskodawcy, nazwisko rodowe, numer PESEL, jeżeli został nadany, adres miejsca zamieszkania oraz nazwę i numer dokumentu tożsamości, nazwę organu wydającego dokument tożsamości i datę jego wydania oraz uzasadnienie. W wyjątkowych przypadkach pomoc finansowa może zostać udzielona z urzędu.

Udzielenie pomocy przez konsula lub jej odmowa poprzedzone jest decyzją administracyjną.

Warunki pomocy

Pomoc finansowa może być udzielona, jeżeli:

• osoba trzecia wpłaci na rachunek bankowy urzędu konsularnego, przedstawicielstwa dyplomatycznego Rzeczypospolitej Polskiej albo ministra właściwego do spraw zagranicznych kwotę przeznaczoną dla wnioskodawcy w wysokości stanowiącej równowartość udzielanej pomocy finansowej;
• wnioskodawca złoży oświadczenie o zobowiązaniu się do zwrotu całości lub części otrzymanej kwoty. Zwrot kwoty pomocy finansowej następuje w terminie wskazanym przez konsula. Termin zwrotu nie może być krótszy niż miesiąc i dłuższy niż trzy miesiące od dnia udzielenia pomocy finansowej.

Niespłacone w terminie zobowiązania wynikające z decyzji konsula o udzieleniu pomocy finansowej obywatelowi polskiemu, wydanej po złożeniu oświadczenia podlegają egzekucji w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Zapomoga w szczególnym przypadkach

W uzasadnionych przypadkach konsul może udzielić zapomogi obywatelom polskim albo osobom polskiego pochodzenia przebywającym lub zamieszkałym w okręgu konsularnym, znajdującym się w niedostatku i niemogącym otrzymać pomocy z innych źródeł.

Zapomoga może zostać przyznana w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb bytowych osób, w szczególności na zakup niezbędnych lekarstw, żywności, odzieży, pomocy szkolnych lub na opłacenie kosztów niezbędnej opieki, jeżeli te osoby udokumentowały swoją trudną sytuację.

Co nie leży w gestii konsula?

Należy pamiętać, że konsul nie może:

• regulować jakichkolwiek zobowiązań finansowych, takich jak przykładowo: mandaty, długi, grzywny, koszty postępowania sądowego, koszty transportu ciała lub prochów do kraju, koszty pogrzebu, pomocy lekarskiej i leczenia za granicą;
• świadczyć usług, które wykonują biura turystyczne, banki, firmy ubezpieczeniowe, tłumacze oraz firmy transportowe;
• pośredniczyć w uzyskaniu zgody na zatrudnienie, czy w uzyskaniu zakwaterowania;
• ingerować w konflikty dotyczące niewywiązywania się ze zobowiązań jednej ze stron wynikających z zawartych przez nie umów cywilnoprawnych (stosunek pracy, zakup usług turystycznych itp.);
• pełnić funkcji adwokata lub angażować za osobę zainteresowaną pełnomocnika (konsul może natomiast dostarczyć zainteresowanemu listę adwokatów oraz tłumaczy);
• wpływać na decyzje władz imigracyjnych odmawiające obywatelom polskim wjazdu na terytorium państwa urzędowania (konsul może jedynie pomóc w uzyskaniu informacji na temat powodów odmowy udzielenia wjazdu na terytorium tego kraju);
• podejmować działań niezgodnych z zasadami etyki oraz sprzecznych z prawem kraju urzędowania oraz polskim.

Wykaz polskich przedstawicielstw na świecie znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Anna Gawrylik, Powroty.gov.pl

Źródło: Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. Prawo konsularne