Powrót

Narodziny dziecka w związku nieformalnym – o czym warto pamiętać?

Artykuł zgodny ze stanem prawnym na dzień: 2022-02-14

Pary, które spodziewają się dziecka, a pozostają w związku nieformalnym muszą pamiętać o dodatkowych formalnościach, które są niezbędne aby uregulować prawnie kwestie ojcostwa, czy np. nazwiska dziecka.

Rodzice pozostający w związku nieformalnym mogą ustalić jakie nazwisko nosić będzie dziecko, ale tylko w przypadku gdy ojciec dziecka dokona jego uznania, a matka to potwierdzi lub fakt ten zostanie stwierdzony sądownie.

 

Uznanie ojcostwa

Do uznania ojcostwa dochodzi, gdy mężczyzna złoży oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, a kobieta (matka dziecka) jednocześnie lub w ciągu trzech miesięcy od złożenia oświadczenia przez mężczyznę ten fakt potwierdzi.

Rodzice dziecka, którzy w chwili urodzenia dziecka nie pozostawali w związku małżeńskim mogą w chwili jego rejestracji złożyć osobiście przed kierownikiem USC oświadczenia co do pochodzenia dziecka, tj.

- ojciec dziecka składa oświadczenie o uznaniu ojcostwa dziecka;

- matka dziecka potwierdza, że ojcem dziecka jest mężczyzna, który uznał jego ojcostwo.

W przypadku osób mieszkających za granicą uznanie może nastąpić przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula wobec dziecka, którego co najmniej jeden z rodziców posiada polskie obywatelstwo.

 

Jeżeli dziecko urodziło się w trwającym małżeństwie albo przed upływem 300 dni od jego ustania, unieważnienia, albo sądowej separacji - domniemywa się, że dziecko pochodzi od męża matki (art. 62 Kodeks rodzinny i opiekuńczy).

 

Do wszczęcia procedury o uznanie ojcostwa wymagane są:

- ważne dokumenty tożsamości rodziców do wglądu, przy czym osoba, która ukończyła 16 lat, a nie ukończyła lat 18 oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa może złożyć tylko przed sądem opiekuńczym;

- aktualne zaświadczenie lekarskie o ciąży od lekarza lub karta ciąży w przypadku uznania ojcostwa dziecka poczętego;

- jeżeli dziecko ukończyło 13 lat i uznanie ojcostwa pociąga za sobą zmianę nazwiska, do jego zmiany niezbędna jest również zgoda dziecka wyrażona osobiście (dziecko musi posiadać dokument tożsamości, np. legitymację szkolną).

 

Skutki uznania ojcostwa

Mężczyzna, który dokonuje uznania ojcostwa staje się formalnie ojcem dziecka.

Ma to nierozerwalny związek z pełnieniem władzy rodzicielskiej, tj. obowiązkiem wychowania i opieki, ewentualnymi zobowiązaniami alimentacyjnymi czy też dziedziczeniem po tymże rodzicu.

 

Sądowe uznanie ojcostwa

Sądowego ustalenia ojcostwa mogą żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka.

Powództwo o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa może wytoczyć także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.

 

Nazwisko dziecka

Rodzice pozostający w związku nieformalnym mogą ustalić jakie nazwisko nosić będzie dziecko, ale tylko w przypadku gdy ojciec dziecka dokona jego uznania, a matka to potwierdzi lub fakt ten zostanie stwierdzony sądownie.

Jeżeli nastąpiło uznanie dziecka ale rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Do zmiany nazwiska dziecka, które w chwili uznania ma ukończone13 lat, potrzebna jest jego zgoda.

W razie sądowego ustalenia ojcostwa sąd nadaje dziecku nazwisko w wyroku ustalającym ojcostwo, jeżeli dziecko ukończyło 13 lat, do zmiany nazwiska jest potrzebna jego zgoda.

Jeżeli ojcostwa nie ustalono, dziecko nosi nazwisko matki. Dziecku nieznanych rodziców nazwisko nadaje sąd opiekuńczy.

 

Anna Gawrylik, Powroty.gov.pl

 

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
  • Ustawa z dnia 28 listopada 2014 roku Prawo o aktach stanu cywilnego.
  • Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 roku Prawo konsularne.