Dowód osobisty i paszport. Najważniejsze informacje o polskich dokumentach tożsamości - Powroty.gov.pl

Kto może wnioskować o wydanie dowodu osobistego i paszportu?

Wniosek o dowód osobisty musi złożyć każdy, kto:

• ukończył 18 lat i nie ma jeszcze dowodu osobistego,
• wymienia dowód osobisty – na przykład z powodu zmiany danych osobowych.

Wniosek o dowód może złożyć każdy, kto:

• kończy 18 lat za mniej niż 30 dni,
• jest polskim obywatelem, który mieszka za granicą.

W przypadku małoletnich wniosek o dowód osobisty może złożyć:

• jeden z rodziców,
• opiekun prawny,
• kurator.

Paszport może posiadać każdy polski obywatel bez względu na wiek.

Jeśli paszport ma być wydany osobie, która nie ma zdolności do czynności prawnych lub ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych – wniosek składa opiekun prawny lub kurator.

W przypadku małoletnich – wniosek o paszport składa:

• matka,
• ojciec,
• opiekun prawny lub kurator.

Jeśli wniosek składa tylko matka lub tylko ojciec dziecka, należy przygotować dodatkowe dokumenty. Dokumentami są:

• pisemna zgoda drugiego z rodziców której własnoręczność podpisu poświadcza pracownik urzędu wojewódzkiego, konsul lub notariusz lub
• pisemna zgoda drugiego z rodziców  utrwalona w postaci elektronicznej, opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub
• orzeczenie sądu rodzinnego w przypadku braku zgodności rodziców w sprawie wydania dokumentu dziecku lub też
• dokument określający zakres władzy rodzicielskiej jeżeli władza rodzicielska została zawieszona, lub ograniczona w zakresie wyrażania zgody na wydanie paszportu.

Drugi rodzic może również wyrazić zgodę poprzez e-usługę: Wyraź zgodę na wydanie paszportu.

Gdzie ubiegać się o dowód osobisty i paszport?

Dowody osobiste wydają organy gmin (niezależnie od miejsca zameldowania). Paszporty i paszporty tymczasowe na terenie RP wydają wojewodowie, a za granicą konsulowie RP.

Informacje o adresach punktów wydających te dokumenty znajdują się na stronach internetowych urzędów gmin/miast, urzędów wojewódzkich oraz stronach internetowych placówek konsularnych.

Wniosek o wydanie paszportu składa się w formie elektronicznej w czasie wizyty paszportowej. Pracownik urzędu wojewódzkiego lub konsul wypełni wniosek przy użyciu elektronicznego formularza, a wnioskodawca potwierdzi prawidłowość danych składając podpis na przeznaczonym do tego urządzeniu (Signature Pad).

W przypadku dzieci do 12. roku życia, które posiadają numer PESEL wniosek o paszport można złożyć elektronicznie.

Odbiór dokumentów

Dowód osobisty w przypadku osób pełnoletnich należy odebrać osobiście w urzędzie, w którym złożono wniosek o jego wydanie. W przypadku małoletnich - dziecko lub podopieczny powinni być przy odbiorze dowodu osobistego.

Dowód można odebrać samodzielnie (bez dziecka lub podopiecznego), jeśli:

• dziecko nie ma 5 lat albo
• dziecko ukończyło 5 lat, ale nie ukończyło 12 lat i było obecne przy składaniu wniosku w urzędzie.

Dowód osobisty dziecka może odebrać dowolny rodzic, nawet ten, który nie składał wniosku.

W przypadku osób pełnoletnich paszport odbiera się osobiście w urzędzie, w którym składano wniosek.

W przypadku małoletnich paszport odbiera jeden z rodziców, kurator lub opiekun, okazując paszport lub dowód osobisty.

Przy odbiorze paszportu muszą być osoby, które nie ukończyły 13. roku życia i ubezwłasnowolnione z wyjątkiem sytuacji, w których taka osoba:

• nie ukończyła 5. roku życia albo
• była obecna przy składaniu wniosku.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach konsul może (ale nie musi) odstąpić od wymogu osobistego odbioru dokumentu paszportowego. Kwestię tę należy omówić podczas składania wniosku paszportowego w urzędzie konsularnym.

Ile kosztuje wyrobienie dowodu osobistego i paszportu?

Uzyskanie dowodu osobistego jest usługą bezpłatną, natomiast opłaty za wydanie paszportu wynoszą:

• paszport - 140 zł;
• drugi paszport, o którym mowa w art. 46 ustawy o dokumentach paszportowych - 280 zł;
• paszport tymczasowy - 30 zł.

Wiele osób może skorzystać ze zniżki – więcej informacji na ten temat znajduje się w usługach na stronie internetowej gov.pl:

• uzyskaj paszport dla osoby dorosłej

lub 

• uzyskaj paszport dla dziecka.

Ważność dowodów osobistych i paszportów

Dowód osobisty (e-dowód z odciskami palców) wydany po 7 listopada 2021 roku jest ważny:

• 10 lat – dla osób w wieku od 12 lat,
• 5 lat – dla osób w wieku do 12 lat,
• 12 miesięcy – dla osób w wieku od 12 lat, gdy z powodu fizycznej chwilowej przeszkody nie jest możliwe pobranie odcisków palców.

W przypadku trwałej fizycznej przeszkody uniemożliwiającej pobranie odcisków palców – dowód osobisty dla osoby, która ukończyła 12 lat wydawany jest z 10-letnim terminem ważności.

Paszport jest ważny:

• 5 lat od wydania – dla dziecka do 12 roku życia,
• 10 lat od wydania – dla osoby od 12 roku życia,
• Paszport tymczasowy - nie dłużej niż 365 dni od jego wydania. 

W niektórych, uwarunkowanych przepisami prawa, przypadkach dokumenty mogą zostać unieważnione bądź wyjść z obiegu (zdezaktualizować się) automatycznie przed określoną w nich datą. Dzieje się tak zazwyczaj w przypadku zmiany danych zawartych w dokumentach, odebrania nowego dokumentu czy chociażby z chwilą zgłoszenia utraty lub ich uszkodzenia.

Dokumenty potrzebne do przekroczenia granicy

Oba dokumenty uprawniają do przekraczania granicy i pobytu w innym państwie. Warto zaznaczyć, że dowód osobisty umożliwia przekraczanie granicy krajów strefy Schengen oraz tych, które akceptują dowód osobisty jako dokument podróży. W pozostałych powinniśmy legitymować się paszportem.

Anna Gawrylik (Powroty.gov.pl)

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych

Ustawa z dnia 27 stycznia 2022 r. o dokumentach paszportowych