Dzieci w szkole - Edukacja - DP

Informacje zgodne ze stanem prawnym na dzień: 2024-11-25

Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat.

Dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego.

Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia. Na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat. Zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy - Prawo oświatowe, dziecko takie albo korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole podstawowej, albo posiada opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez publiczną/niepubliczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

W przypadku kształcenia zawodowego w ramach systemu oświaty, każde dziecko przybywające do Polski, bez względu na obywatelstwo, ma prawo obowiązek do uczenia się i prawo do korzystania – na takich samych warunkach jak polskie dzieci – z bezpłatnej nauki do ukończenia 18 lat lub ukończenia szkoły ponadpodstawowej, w tym szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe: technikum, branżowej szkoły I stopnia, branżowej szkoły II stopnia lub szkoły policealnej.

W celu kontynuowania nauki po powrocie z zagranicy należy skierować do dyrektora właściwej publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, albo wybranej szkoły ponadpodstawowej, wniosek o przyjęcie do szkoły i przedstawić dokumenty potwierdzające spełnianie przez dziecko za granicą obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki. Kontynuowanie nauki może rozpocząć się z początkiem roku szkolnego lub w trakcie jego trwania. 

Pod pojęciem dokumentów potwierdzających spełnianie przez dziecko za granicą obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki należy rozumieć:

1. świadectwo, zaświadczenie lub inny dokument stwierdzające ukończenie szkoły lub kolejnego etapu edukacji za granicą lub
2. świadectwo, zaświadczenie lub inny dokument wydane przez szkołę za granicą, potwierdzające uczęszczanie ucznia przybywającego z zagranicy do szkoły za granicą i wskazujące klasę lub etap edukacji, który uczeń ukończył w szkole za granicą, oraz dokument potwierdzający sumę lat nauki szkolnej ucznia lub pisemne oświadczenie dotyczące sumy lat nauki szkolnej ucznia, złożone przez rodzica ucznia albo pełnoletniego ucznia, jeżeli ustalenie sumy lat nauki szkolnej nie jest możliwe na podstawie świadectwa, zaświadczenia lub innego dokumentu.

Przy kwalifikowaniu ucznia przybywającego z zagranicy do odpowiedniej klasy dyrektor szkoły może wziąć pod uwagę wiek ucznia lub opinię rodzica ucznia albo pełnoletniego ucznia.

Przyjmowanie dzieci i młodzieży przybywających z zagranicy do szkół w Polsce regulują przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1655 z późn.zm.). 

Zgodnie z ww. rozporządzeniem uczeń przybywający z zagranicy jest kwalifikowany do odpowiedniej klasy lub na odpowiedni semestr oraz przyjmowany do publicznej szkoły podstawowej, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania ucznia – z urzędu, na podstawie dokumentów. 

Przyjmowanie ucznia do publicznej szkoły ponadpodstawowej – jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami – odbywa się następująco:

1. liceum ogólnokształcące – na podstawie dokumentów,
2. technikum i branżowa szkoła I stopnia – w szczególności na podstawie dokumentów i odpowiednich badań lekarskich lub psychologicznych,
3. branżowa szkoła II stopnia – w szczególności na podstawie dokumentów (tj. świadectwa lub innego dokumentu wydanego za granicą uznanych za dokumenty potwierdzające w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenie zasadnicze branżowe albo ostatecznej decyzji administracyjnej w sprawie potwierdzenia w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenia zasadniczego branżowego) i odpowiednich badań lekarskich lub psychologicznych,
4. szkoła policealna – w szczególności na podstawie następujących dokumentów:
   • świadectwa lub innego dokumentu wydanego za granicą potwierdzających w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenie średnie lub uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia, albo
   • świadectwa lub innego dokumentu wydanego za granicą uznanych za dokumenty potwierdzające w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenie średnie lub średnie branżowe, lub uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia, albo
   • ostatecznej decyzji administracyjnej w sprawie potwierdzenia w Rzeczypospolitej Polskiej wykształcenia średniego lub średniego branżowego, lub uprawnienia do ubiegania się o przyjęcie na studia, albo
   • świadectwa lub innego dokumentu wydanych za granicą uznanych w drodze nostryfikacji do dnia 31 marca 2015 r. za równorzędne ze świadectwem dojrzałości, świadectwem ukończenia liceum ogólnokształcącego, świadectwem ukończenia liceum profilowanego lub świadectwem ukończenia technikum),
   • odpowiednich badań lekarskich lub psychologicznych,
5. szkoła ponadpodstawowa, o której mowa w pkt 1–3, w której program nauczania realizowany w szkole lub oddziale tej szkoły wymaga od uczniów szczególnych indywidualnych predyspozycji – na podstawie wyniku uzyskanego ze sprawdzianu uzdolnień kierunkowych oraz po spełnieniu warunków, o których mowa odpowiednio w pkt 1–3, 
6. klasa wstępna (przygotowująca do kontynuowania nauki w oddziałach dwujęzycznych) w szkole ponadpodstawowej – na podstawie pozytywnego wyniku sprawdzianu predyspozycji językowych oraz po spełnieniu warunków, o których mowa odpowiednio w pkt 1 i 2,
7. szkoła ponadpodstawowa dwujęzyczna, oddział dwujęzyczny lub oddział międzynarodowy w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej – na podstawie pozytywnego wyniku sprawdzianu kompetencji językowych oraz po spełnieniu warunków, o których mowa odpowiednio w pkt 1 i 2,
8. szkoła ponadpodstawowa sportowa, szkoła ponadpodstawowa mistrzostwa sportowego, oddział sportowy w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej lub oddział mistrzostwa sportowego w szkole ponadpodstawowej ogólnodostępnej – po spełnieniu warunków, o których mowa odpowiednio w pkt 1 i 2, oraz warunków, o których mowa w art. 137 ust. 1 pkt 1–3 ustawy – Prawo oświatowe.

Jeśli wybrana publiczna szkoła ponadpodstawowa nie dysponuje wolnymi miejscami, należy zwrócić się do organu prowadzącego szkołę, który wskaże inne placówki nimi dysponujące.

Dokumenty potwierdzające naukę w szkole za granicą powinny zostać przetłumaczone na język polski (nie musi to być tłumaczenie przysięgłe).

Szczegółowa informacja na temat przyjmowania ucznia do poszczególnych typów publicznej szkoły ponadpodstawowej jest dostępna na tej stronie w zakładce „Więcej informacji” (prawa kolumna).

Jednocześnie rodzice powinni pamiętać, że zmiana środowiska edukacyjnego może dla dziecka wiązać się z trudnościami adaptacyjnymi w nowym miejscu nauki czy koniecznością wyrównywania różnic programowych z poszczególnych przedmiotów nauczania. Także znajomość języka polskiego przez dziecko, które nie uczyło się za granicą języka polskiego i mówiło po polsku tylko w domu, może być niewystarczająca do kontynuowania nauki. 

Uczniowie polscy powracający z zagranicy mogą korzystać z następujących form wsparcia w nauce oraz adaptacji w nowym środowisku szkolnym: 

1. bezpłatna nauka języka polskiego w formie dodatkowych zajęć lekcyjnych z języka polskiego
   Dla uczniów podlegających obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, którzy nie znają języka polskiego na poziomie wystarczającym do korzystania z nauki, szkoła organizuje bezpłatną naukę języka polskiego w formie dodatkowych zajęć. Zajęcia są prowadzone indywidualnie lub w grupach, w wymiarze nie niższym niż 2 godziny tygodniowo przez okres nie dłuższy niż 24 miesiące.
2. bezpłatne zajęcia z innych przedmiotów w celu uzupełnienia różnic programowych
   Zajęcia są przez szkołę organizowane jeżeli nauczyciel danego przedmiotu stwierdzi potrzebę uzupełnienia różnic wynikających z programu realizowanego przez ucznia za granicą w stosunku do programu realizowanego w szkole w Polsce. Zajęcia są prowadzone indywidualnie lub w grupach, w wymiarze jednej godziny tygodniowo nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy.
3. ułatwienia w zakresie egzaminu  ósmoklasisty i maturalnego
   Jeśli uczeń w roku szkolnym, w którym przystępuje do egzaminu, był objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole ze względu m.in. na trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą, może do niego przystąpić w warunkach dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych wynikających odpowiednio z rodzaju tych trudności, na podstawie pozytywnej opinii rady pedagogicznej.
4. oddziały przygotowawcze
   Organy prowadzące szkoły publiczne i niepubliczne mogą tworzyć oddziały przygotowawcze dla uczniów przybywających z zagranicy. Celem tego rozwiązania jest umożliwienie szybkiego i efektywnego włączenia tych uczniów do polskiego systemu oświaty, wprowadzenie ułatwień w adaptacji do nowych warunków nauki, uzyskanie szybkiej i efektywnej nauki języka polskiego, w tym języka specjalistycznego, niezbędnego do aktywnego udziału w zajęciach z poszczególnych przedmiotów nauczania w istniejących w szkole klasach regularnych, a tym samym – pełne włączenie i zintegrowanie uczniów z polskim systemem oświaty. Dlatego też czas nauki ucznia w oddziale przygotowawczym został ograniczony do roku szkolnego, w którym uczeń został przyjęty do oddziału, przy czym istnieje możliwość skrócenia lub wydłużenia okresu nauki, ale nie więcej niż o jeden rok szkolny.

Dodatkowe informacje

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka

Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci organizuje się od chwili wykrycia niepełnosprawności do rozpoczęcia nauki w szkole, na podstawie opinii wydanej przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, zgodnie z art. 127 ust. 10 ww. ustawy – Prawo oświatowe .

Zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dzieci mogą być tworzone w publicznych i niepublicznych: przedszkolach i szkołach podstawowych, w tym specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych oraz poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych, zgodnie z art. 127 ust. 5 ww. ustawy – Prawo oświatowe, które dysponują środkami dydaktycznymi i sprzętem, niezbędnym do prowadzenia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Organizację pracy tych zespołów określają przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci .
 
Kształcenie specjalne

Kwestie związane z organizacją kształcenia specjalnego regulują przepisy art. 127 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r.  – Prawo oświatowe  oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy. Wynika z nich, że uczniowie niepełnosprawni, niezależnie od miejsca kształcenia, mają prawo do kształcenia specjalnego dostosowanego do ich indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych.

W zależności od rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia niepełnosprawności intelektualnej, dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym, organizuje się kształcenie i wychowanie, które stosownie do potrzeb umożliwia naukę w dostępnym dla nich zakresie, usprawnianie zaburzonych funkcji, rewalidację oraz zapewnia specjalistyczną pomoc i opiekę.

Uczniowie niepełnosprawni mogą się uczyć w każdym typie i rodzaju szkoły. Wybór formy kształcenia należy do rodziców/opiekunów prawnych dziecka.

Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny lub obowiązek nauki spełniają poprzez udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, organizowanych na podstawie orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Orzeczenie to wydawane jest przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym w publicznej poradni specjalistycznej, zgodnie z przepisami art. 127 ust. 10 ww. ustawy – Prawo oświatowe.
Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze organizowane są w formie indywidualnej lub zespołowej, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim , od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dzieci kończą 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 25 lat.

Podstawa prawna: 

1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, art. 165 (Dz. U. z 2023 r. poz. 900, z późn. zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw (Dz.U. 2017 r. poz. 1655 z późn. zm.)

Teksty aktów prawnych są dostępne w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej http://dziennikustaw.gov.pl/

Aktualizacja: Ministerstwo Edukacji i Nauki