Przygotowania do powrotu

Powrót do kraju często wydaje się oczywisty i prosty, m.in. ze względu na znane miejsce, znanych ludzi, język, oparcie w bliskich i przyjaciołach.  Dlatego reemigranci nie biorą pod uwagę, że trzeba się do niego przygotować. To z kolei może powodować stres, a czasem nawet depresję. Dlatego podpowiadamy, jak sobie z tym radzić.

Za granicą funkcjonowałeś w pewien sposób: miałeś określone oczekiwania i choć dotyczyły one otoczenia, nie było między nimi  dysproporcji. Powrót jest nową sytuacją, która wiąże się ze stresem. Jest on tym większy, im bardziej zmusza Cię do nieoczekiwanego, kolejnego wysiłku. Kiedy nie masz gotowego schematu zachowania, doznajesz napięć, zagubienia, często nie wiesz, jak reagować; masz poczucie obcości, tym razem u siebie. Przeżywasz przykre momenty, bo warunki, do których wracasz,  mogą być nadal trudne, a dawne relacje z bliskimi – idealizowane podczas pobytu za granicą – nie poprawiły się. Zdajesz sobie sprawę z tego, że inne były Twoje oczekiwania, a inna jest  sytuacja, którą zastajesz.

Odczuwasz negatywne emocje, próbujesz ich unikać

Powrót jest trudną sytuacją, dlatego właśnie przeżywasz stres, który może być przyczyną czasowej depresji. Możesz mieć poczucie deprywacji, czyli  brak warunków do zaspokojenia podstawowych potrzeb, np. emocjonalnych. Możesz też odczuwać zagrożenie, np. twojej dobrej opinii czy pozycji społecznej, albo źle znosisz przeciążenie spowodowane koniecznością dokonania nowego wysiłku psychicznego związanego z readaptacją.

Odpowiednio się przygotuj

Jeżeli Twoje oczekiwania po powrocie nie spełnią się, możesz doświadczyć frustracji. Dlatego tak ważne jest zarówno psychiczne, jak i organizacyjne przygotowanie się do tej decyzji.

Poznaj przyczynę powrotu

Warto wiedzieć, dlaczego wracasz: dla siebie czy dla innych? Jeżeli ktoś tęskni za rodziną i nie jest w stanie zrekompensować sobie utraty ich bliskości dobrą pracą i innymi możliwościami rozwoju, to nie powinien pozostawać z dala od tego, co daje mu poczucie szczęścia. Decyzji o emigracji i powrotach nie można sprowadzać do problemu pracy. Jest to kwestia priorytetów i najważniejszych wartości. Dlatego warto je sobie uświadomić i poukładać zgodnie z nimi życie.

Warto czerpać z zasobów społecznych. Poszukaj modeli do naśladowania, pomyśl o znajomych, którzy wrócili i dobrze sobie radzą. Nie obawiaj się poszukiwać wsparcia emocjonalnego polegającego na tym, że ktoś Cię wysłucha, okaże zrozumienie, opowie, jak on poradził sobie w podobnej sytuacji.

Przypomnij sobie, jak reagowałeś wcześniej w trudnych sytuacjach. Zobacz, co Tobie okazało się wówczas pomocne. Może było to przekonanie o słuszności podjętej decyzji albo chęć zrealizowania konkretnego celu.

Przypomnij sobie o własnej zaradności. Przywołaj sytuacje, w których Ci się udało, bo uwierzyłeś w siebie. Wiara we własne kompetencje sprawi, że sytuacja okaże się o wiele mniej stresująca.

Potraktuj powrót jako jeszcze jedno doświadczenie życiowe. Wypracowuj własne strategie radzenia sobie z trudnościami. Potraktuj tę nową sytuację jako wyzwanie i trening. Ucz się, jak postępować w nowych warunkach. Zobacz, co utrudnia Ci działanie i pamiętaj, że nie można wyeliminować stresu z życia.

Uwierz w pozytywne rozwiązania. One istnieją, potrzebne jest tylko Twoje przekonanie o tym.

Nie unikaj rozmów o twoich doświadczeniach

Pamiętaj, że wracając, nie zaczynasz od zera, gdyż masz za sobą doświadczenie, które ma dużą wartość. W czasie pobytu za granicą miałeś możliwość sprawdzenia się na nieznanym gruncie w wielu trudnych, nowych sytuacjach. Przełamywałeś swoje ograniczenia i to na ogół bez oparcia w ludziach bliskich czy znajomych. Teraz z Twoich doświadczeń mogą skorzystać także inni ludzie, dlatego warto o nich rozmawiać. Przekaż innym to, co przywiozłeś w swojej walizce: niezależność, kreatywność, odpowiedzialność, tolerancję na inność.

Anna Osińska

psycholog o specjalności międzykulturowej

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Brukselskiego (ULB) oraz Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Posiada wieloletnie doświadczenie życia wraz z rodziną poza granicami kraju. Po powrocie do Polski występuje w roli mediatora między kulturami i środowiskami. Jest zaangażowana społecznie w Międzynarodowym Stowarzyszeniu  ATD Czwarty Świat ( atd.org.pl). Pisze o trudnościach Polaków na emigracji, współpracuje z rządowym portalem, (powroty.gov.pl) oferuję wsparcie dla cudzoziemców mających trudności życia w polskiej rzeczywistości.

Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Obecnie kształci się w Ośrodku Intra w psychoterapii humanistycznej skoncentrowanej na osobie. Pracuje pod stałą superwizją.

Pracuje również w Ośrodku Naukowo-Terapeutycznym Ogrody Zmian (www.ogrodyzmian.pl)