Powrót do Polski, a zasiłek dla osób bezrobotnych - Powroty.gov.pl

O czym należy pamiętać, kończąc zatrudnienie u zagranicznego pracodawcy?

Osoby, które chcą powrócić do kraju, powinny pamiętać o uregulowaniu kwestii formalnych związanych z zatrudnieniem. Od tego bowiem, czy będą miały komplet wymaganych dokumentów, zależy, czy nabędą prawo do zasiłku dla osób bezrobotnych.

Jakie dokumenty powinien wystawić zagraniczny pracodawca?

Osoby zatrudnione w Wielkiej Brytanii przed wyjazdem do Polski powinny zgromadzić formularze P45, P60 oraz tzw. payslipy (odcinki wypłaty i ubezpieczeń), umowę o pracę lub jej odpowiednik. Osoby pracujące w branży budowlanej powinny pamiętać o zachowaniu karty CIS 25. Dodatkowo warto poprosić pracodawcę o referencje.

Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą powinny zachować dokumenty potwierdzające otwarcie oraz zamknięcie działalności, jak również wszystkie roczne rozliczenia oraz pierwsze i ostatnie rozliczenia kwartalne i miesięczne.

Dokumenty niezbędne do uzyskania zasiłku dla osób bezrobotnych

Dzięki przepisom koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego obywatel powracający do Polski nie traci ochrony w zakresie zabezpieczenia społecznego. Ważne w tym wypadku jest  skompletowanie potrzebnej dokumentacji.

Jeśli po powrocie do Polski zamierzamy ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych, będzie nam potrzebny formularz U1, który jest dokumentem potwierdzającym okresy ubezpieczenia lub zatrudnienia przebyte w innym państwie członkowskim. Osoby występujące o zasiłek dla bezrobotnych po powrocie do Polski powinny przedstawić ten dokument w powiatowym urzędzie pracy, w którym będą się rejestrować. Prawo do zasiłku przysługuje w kraju ostatniego zatrudnienia, co oznacza, że polski zasiłek z uwzględnieniem dokumentu U1 będzie przysługiwał osobom, które po powrocie podjęły pracę w Polsce i wkrótce potem ją straciły lub ubiegają się o zasiłek dla osób bezrobotnych, których centrum interesów życiowych było w Polsce, mimo wykonywania pracy za granicą.

Formularz U1 można uzyskać jeszcze przed wyjazdem. W tym celu warto udać się do Job Centre. Aby uzyskać w Wielkiej Brytanii U1, należy wypełnić wniosek CA3916. Warto pamiętać, że składki odprowadzane podczas prowadzenia własnej działalności gospodarczej nie są brane pod uwagę podczas ustalania prawa do zasiłku. Okres ten nie będzie potwierdzony przez instytucję brytyjską jako kwalifikujący do przyznania prawa do zasiłku.

Po powrocie do Polski – za pośrednictwem wojewódzkiego urzędu pracy, można wystąpić o potwierdzenie okresów ubezpieczenia za granicą, przedstawiając wspomniane wcześniej dokumenty potwierdzające zatrudnienie za granicą.

Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych?

W Wielkiej Brytanii istnieją dwa rodzaje zasiłku dla osób bezrobotnych: contribution-based Jobseeker's Allowance oraz income-based Jobseeker's Allowance. Istotne jest, aby osoby uprawnione ubiegały się o prawo do zasiłku jeszcze przed wyjazdem. Po powrocie do Polski wszczęcie procedury w celu uzyskania brytyjskiego zasiłku nie będzie już możliwe.

Contribution-based Jobseeker's Allowance zależy od liczby i wysokości składek na ubezpieczenie społeczne, które dana osoba opłaciła w dwóch latach podatkowych, poprzedzających ustanie pracy. Zasiłek ten wypłacany jest maksymalnie przez 182 dni. Osoby, które nabyły do niego prawo w Wielkiej Brytanii, mogą transferować go do Polski. Natomiast osoby podejmujące działalność na zasadzie self-employment nie mogą ubiegać się o ten rodzaj zasiłku.

Z kolei income-based Jobseeker's Allowance zależy od dochodów i oszczędności danej osoby, które są osiągane w gospodarstwie domowym. Dodatkowym warunkiem otrzymania tego zasiłku jest upływ 12 miesięcy od momentu dokonania pierwszej rejestracji w WRS (Worker Registration Scheme). Ten rodzaj zasiłku nie może być transferowany do Polski.

Podstawowe kwoty zasiłku ustalane są oddzielnie na każdy rok podatkowy. W roku podatkowym 2014 podstawowa stawka dla contribution-based JSA wynosi tygodniowo: 57,35 funtów dla osoby w wieku poniżej 25 lat oraz 72,40 funtów dla osoby w wieku 25 lat i powyżej.

Wysokość income-based JSA jest uzależniona od sytuacji danej osoby. Maksymalna kwota tego zasiłku w przypadku osób samotnych wynosi tyle samo, co podstawowa stawka contribution-based JSA. Kwota ta jest obniżana, gdy dana osoba pracuje w niepełnym wymiarze, jak również w razie posiadania oszczędności powyżej 6 000 funtów. Za każde 250 funtów powyżej limitu 6 000 odejmuje się 1 funta tygodniowo od podstawy zasiłku.

Transfer zasiłku do Polski

Po powrocie do Polski istnieje możliwość pobierania zasiłku dla bezrobotnych przyznanego w Wielkiej Brytanii (contribution-based JSA) przez trzy miesiące (z możliwością przedłużenia, w szczególnych przypadkach, do sześciu miesięcy).

Osoba wnioskująca o transfer brytyjskiego zasiłku do Polski musi spełniać następujące warunki:

1. Jest uprawniona do otrzymywania zasiłku w dniu wyjazdu do Polski
2. Co najmniej cztery tygodnie przed wyjazdem była zarejestrowana jako osoba poszukująca pracy
3. W dniu wyjazdu do Polski jest zdolna do pracy i aktywnie poszukuje pracy
4. Wyjeżdża do Polski w celu poszukiwania pracy
5. W ciągu 7 dni od wyjazdu z Wielkiej Brytanii zarejestruje się jako osoba poszukująca pracy w powiatowym urzędzie pracy w Polsce i złoży wymagane dokumenty

Dokumentem, który należy złożyć w polskim urzędzie pracy w celu pobierania brytyjskiego zasiłku, jest druk U2. Aby otrzymać ten formularz, należy zwrócić się do lokalnego biura Jobcenter Plus, które prześle stosowne dokumenty do International Pension Centre. Instytucja ta podejmuje ostateczną decyzję o tym, czy zasiłek może być transferowany poza Wielką Brytanię i wydaje formularze, które należy okazać w urzędzie pracy w Polsce. Osoba bezrobotna dostaje świadczenie w wysokości ustalonej przed wyjazdem, przeliczone na wartość waluty państwa, w którym szuka pracy. Świadczenie jest wypłacane w złotówkach, bezpośrednio na rachunek osoby uprawnionej.

Joanna Niemyjska, Agnieszka Juźwiuk (Powroty.gov.pl)